بررسی طلاق خلع

در این مقاله به بررسی طلاق خلع می پردازیم گاهی شرایطی در زندگی پیش می آید که زن ها از ادامه زندگی زناشویی ناراضی هستند، و ممکن است برای رهایی از آن  زندگی حاضر ‌شوند اموالی را به زوج بدهند تا بتوانند طلاق بگیرند و مرد هم این پیشنهاد را قبول می کند و بر این اساس همسر خود را طلاق میدهد. درفقه و حقوق به این مال فدیه می گویند .

انواع طلاقی که زوج در مقابل گرفتن مال همسر خود را طلاق می‌دهد بر دو نوع است: مبارات و خلع که در این مقاله به مطالبی در خصوص طلاق خلع می پردازیم.

طلاق خلع

خلع به معنای کندن و جدا شدن می باشد

در علم حقوق بر اساس ماده “۱۱۴۶” قانون مدنی  :

“طلاق خلع عبارت است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد،اعم از این که مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد”

در طلاق خلع علاوه بر شرایط عمومی که باید وجود داشته باشد ،در ذیل به شرایط دیگری نیز اشاره می نماییم.

• وجود کراهت زن از شوهر

مطابق صراحت ماده فوق زمانی طلاق خلع محقق می گردد که زن از شوهر خود کراهت داشته باشد و برای رهایی از این شرایط حاضر شود مالی به شوهر خود  بدهد تا شوهر حاضر شود او را طلاق بدهد .

باید توجه داشت کراهتی که باعث بخشش مال از طرف زوجه برای گرفتن طلاق می شود ،تفاوتی ندارد که کراهت زن نسبت به خصوصیات طبیعی و ذاتی شوهر خود باشد به طور مثال قباحت منظر، سوء خلق، نقص بعضی اعضا ،یا آنکه ناشی از موارد دیگری باشد.

مانند اینکه شوهر زن دیگری داشته باشد ،عدم انجام وظایف زوج به بعضی از حقوق واجبه زن و یا اینکه زن از زندگی زناشویی با شوهر خود خسته شده باشد و بخواهد از این زندگی رها شود.

چنانچه زوجه از شوهر خود کراهت نداشته باشد ولی به این دلیل که شوهر او را آزار و اذیت می کند،

به طور مثال فحاشی کند و کتک بزند و زن برای اینکه استخلاصش رعایت گردد و آبرویش حفظ گردد ،مالی به شوهر می دهد تا طلاق بگیرد ،

طلاقی که در مقاله مجزا بیان می گردد  و مختصری در ذیل به آن اشاره می کنیم خلع نمی باشد ومرد مستحق  دریافت آن مال نمی گردد و باید آن را به زن رد نماید.

در شرایطی که زوجین از همدیگر کراهت داشته باشند، این نوع طلاق  مبارات است و هرگاه شوهر به تنهایی از همسر خود کراهت داشته باشد و در مقابل اخذ مالی از همسر خود ،او را طلاق بدهد این نوع طلاق خلع و مبارات محسوب نمی گردد.

• مقدار فدیه:

طبق صراحت ذیل ماده فوق هر میزانی که بین زن و شوهر توافق بشود ممکن می باشد که زن در مقابل طلاق خلع به شوهر خود بذل نماید. لذا این امکان وجود دارد که فدیه عین مهر یا معادل آن یا بیشتر و یا کمتر باشد.

در باب صیغه طلاق خلع:

• طلاق اگرچه ایقاع است و به منظور انعقاد آن نیاز به موافقت و قبول زن نمی باشد، ولی چنانچه به صورت خلع باشد به اعتبار آن که طلاق در مقابل بخشش مالی که زوجه می‌دهد واقع می‌ گردد، لذا همانند عقد دارای دو طرف می شود که یک طرف زن و طرف دیگر شوهر می باشد و با توافق دو اراده که اصطلاحا به آن ایجاب و قبول گفته می شود محقق می‌گردد.

بنابر قولی که در فقه اسلامی اقوی شمرده شده است، صیغه طلاق خلع ممکن است که مشتق از کلمه طلاق یا از کلمه خلع باشد، که پس از بذل مال از جانب زوجه (به جهت تحقق طلاق خلع ) اجرا می شود.

به طور مثال چنانچه زن به شوهر بگوید:

فلان مقدار به تو بذل می کنم که در مقابل آن تو مرا طلاق خلع بدهی و شوهر او در جواب پاسخ بدهد: خلعتک علی کذا و یا اینکه بگوید :

انت مختلعه علی کذا کافی می باشد. یا در صورتی که پس از عبارت اشاره شده نیز شوهر بگوید:

انت طالق علی کذا، به عبارتی تاکیدی بیش نمی باشد،

عده ای از فقها بر این عقیده هستند که گفتن صیغه طلاق پس از خلع لازم می باشد و خلعتک علی کذا، به تنهایی برای تحقق طلاق کافی نمی باشد

طلاق خلع به دوطریق واقع می گردد:

یکی آنکه پس از توافق بر مقدار بذل، مرد قبل از این امر صیغه طلاق را جاری می کند و بعد از آن زن اعلام قبول می نماید و یا آنکه قبلاً زن در مقابل بذل درخواست طلاق می‌نماید و پس از آن شوهر او را طلاق خلع میدهد، به همان صورتی که در فوق بیان گردید.

در هر دو صورت باید توالی در گفته زن و شوهر رعایت گردد.

به عبارتی هرزمان مرد بگوید خلعتک علی کذا زن پاسخ بدهد به طوری که فاصله چندانی در این میان نباشد به نحوی که عرف گفته است زوجه را مربوط به گفته زوج بداند ، به همان صورتی که در عقد بیان شده است.

شایان به ذکر است به دلیل پیچیدگی در امکان انواع طلاق و شرایط آن برای طرفین،  بهتر است درباره بررسی و چگونگی اقدام در این خصوص با وکیل مشورت صورت گیرد.