جرم تخریب و آثار حقوقی آن چیست؟
باید توجه داشت که هیچ کس حق خراب کردن و آسیب زدن به اموال دیگران وهمچنین تعرض به آنها را نخواهد داشت به این دلیل که مالکیت افراد بر اموال و داراییهای خود، امری قانونی برشمرده شده و خواهد شد.
ذکر این نکته نیاز است که در قانون اساسی، احکام متناسبی با جرم تخریب اموال خصوصی و عمومی تعیین شده است حال با توجه بر این موارد به موضوع جرم تخریب و آثار حقوقی آن خواهیم پرداخت.
در ابتدا لازم است که در مورد جرم تخریب تعریفی را ارائه کنیم:
تخریب به معنی ویران کردن و خراب کردن است. اما در اصطلاح حقوقی تخریب به معنی خراب کردن بناها و ساختمانها (ابنیه) و خراب کردن اموال، استعمال خواهد شد.
جرم تخریب در قانون تعریف نشده و قانون در بخش احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیوانات مه از ماده ۶۷۵ الی ماده۶۹۰ میباشد تنها فقط به ذکر مصادیقی از آن جمله در مورد بناها و باغات و اموال منقول برای اشخاص و اوراقی که در اختیار افراد قرار دارد بسنده کرده است.
در اینجا ذکر این نکته لارم است که از طرفی دیگر، قانونگذار عناوینی را از جمله حرق و آتش زدن که وسیله تباه کردن و از بین بردن مال است مترادف با تخریب به کار برده است. در نتیجه تعریف تخریب را میتوانیم به این صورت ارائه بدهیم که: ( لطمه زدن عمدی به طور کلی یا جزئی نسبت به مال یا شیء متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی به طرق مذکور در قانون) اما در قانون، معیار و ضابطه ای برای میزان خرابی یا صدمه زدن مشخص نشده است. در نتیجه این ضابطهای را که در تشخیص لطمه زدن عرف و اجتماع به وجود میآید بایستی درهرمورد به «عرف» مراجعه کرد. به طور مثال میتوان گفت که: لطمه زدن به یکی از دفاتر تجارتی و پاره کردن چند برگ از آن در نظرعرف تخریب شناخته میشود. در مورد تحقق جرم تخریب مواردی را باید در نظر گرفت یکی از این موارد این است عمل فیزیکی لطمه زدن بایستی وجود داشته باشد و مورد دیگر ورود ضرر است به مال دیگری و تا زمانیکه ضررواقع نشود، جرم تحقق پیدا نخواهد کرد. به طورمثال یک شخصی عمدا آب را به پشت دیوار خانه همسایه اش میاندازد اما هنوز ضرری به آن نرسانده، در این مورد به دلیل عدم ورود ضررتخریبی صورت نگرفته است. ذکر این نکته لازم است که جرم تخریب از جمله جرایم عمدی است که مطلق ایراد ضرراز ناحیه مرتکب، در صورتی که ضرر ایجاد شود برای مجرمیت فاعل کفایت خواهد کرد. به طور کلی و به عبارت دیگر، نتیجۀ مجرمانهای را که در جرم تخریب انجام گرفته شده است به صورت مستترخواهد بود اعم از اینکه فاعل صدمه در حین ارتکاب خواهان نتیجه مجرمانه حاصله بوده باشد یا نباشد. مورد دیگری که بایستی به آن اشاره کنم این است که ضمنا نوع وسیلۀ ارتکاب جرم نیز در تحقق جرم تخریب مهم نخواهد بود. در واقع یعنی مهم نیست که مثلا خودروی فرد با چاقو آسیب دیده باشد یا مثلا با آجر؛ ولی این را هم باید در نظر داشت که هر چند در پارهای از اوقات موجب تشدید مجازات خواهد شد.
ترک فعل در جرم تخریب
بدون تردید و بر مبنای اصول حقوقی، جرم تخریب هم مانند اغلب جرایم عمدی ناشی از رفتار مجرمانه و فعل خارجی مثبت مرتکب جرم میباشد که در قالب عمل فیزیکی از بین بردن یا لطمه زدن اعم ازاینکه به طور کلی یا جزئی باشد نسبت به مال غیر ظاهر میگردد. بنابراین ترک فعل هر چند که موجب از بین رفتن یا باعث ورود ضرری به مالی که متعلق به غیر است بشود عنصر مادی برای جرم تخریب محسوب نخواهد گردید. به طور مثال اگر مستاجری مغازهای در فصل زمستان، برفیس را که بر روی بام مغازه انباشته شده است را به موقع پارو نکند و در اثر این عمل او به عین مستاجره خسارتی وارد شود، ترک فعل نمیتواند به عنوان عنصر مادی جرم تخریب محسوب نخواهد شد و جرم تحقق پیدا نخواهد کرد. ولی بایستی مدنظر قرار داد که از نظر مدنی آن شخص ضامن خساراتی است که وارده کرده و بایستی جبران خسارت کند.
در پایان بایستی به عرض برسانم با توجه بر اینکه از عناوینی همچون آتشسوزی و قطع و پارهکردن در کنار تخریب در قانون استفاده شده است این نشان میدهد قانونگذار جرم تخریب را به طور گسترده جرم انگاری کرده است و این موجب خود باعث شده که عناوین متعددی هر چند در شکل ظاهری شامل جرم تخریب نباشند ولی در ماهیت و نهایتا با همین عنوان برای آنها مجازات تعیین گردد.
