دعاوی حقوقی چه دعاوی هستند؟
رسیدگی به دعاوی حقوقی و دعاوی ملکی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سیستم حقوقی در سراسر جهان است چرا که ناظر به روابط اقتصادی و اجتماعی افراد در جامعه هستند و در سایه‌ی عدالت در شکایت حقوقی است که جامعه می‌تواند رشد کند. در ادامه این مقاله از موسسه حقوقی و داروی ثمین عدالت به شکایت‌های حقوقی، تفاوت آن با دعاوی کیفری، نحوه رسیدگی به این دعاوی و نکات مهم پیرامون آن خواهیم پرداخت.
تعریف دعاوی حقوقی در قانون کشور
در تعریف دعوای حقوقی باید به ریشه کلمات و معانی آنها مراجعه کرد. همانگونه که از نام آن مشخص است شکایات حقوقی ناظر به حفظ حقوق افراد حقیقی و حقوقی و جبران خسران آنها در اثر نقض قوانین توسط فرد خاطی هستند. این دعاوی در نقطه مقابل دعاوی کیفری قرار می‌گیرند که در آن جرمی به وقوع پیوسته و لازم است مجرم کیفر ببیند. در شکایات حقوقی صرف رسیدن ذی حق به حق و حقوق قانونی خود کفایت می‌کند. نام دیگر دعاوی حقوقی، دعاوی مدنی است و در تقسیم‌بندی قوانین کشور به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم می‌شود.
وقتی حقوق احدی از افراد جامعه طبق قانون زیر پا گذاشته می‌شود؛ قانون از او حمایت می‌کند و می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی خواستار احقاق حق خود شود. در واقع فرد با طرح دعوی حقوقی از قاضی می‌خواهد پاسدار رعایتِ قانون در جامعه باشد و همه را زیر چتر حمایتی قانون قرار دهد چرا که اجرای قانون مهم‌تر از وضع آن است. وقتی جرمی به وقوع می‌پیوندد یا حقی ضایع می‌شود بهتر است فرد قبل از طرح شکایت بداند موضوع پرونده او در کدام دسته از دعاوی دسته‌بندی می‌شود: حقوقی یا کیفری
برای روشن شدن موضوع کافی است چند نمونه از دعاوی حقوقی و کیفری را بدانید تا به طور کامل تفاوت این دو را دریابید. دعاوی مثل مالکیت و حقوق افراد بر دارایی‌ها، معامله ملک، خرید و فروش ماشین، اجاره املاک تجاری و مسکونی، رهن، مطالبه طلب، ارث ، طلاق و حضانت جزو دعاوی حقوقی هستند و دعاوی مانند قتل، تجاوز و سرقت کیفری هستند.
چند اصطلاح مهم در شکایات حقوقی وجود دارد که دانستن آنها کمک زیادی به افراد درگیر در پرونده می‌کند. در این شکایات به شاکی خواهان، به طرف مقابل خوانده و به موضوع شکایت خواسته می‌گویند.
آیین دادرسی دعاوی حقوقی – مرجع رسیدگی به شکایت حقوقی
به دعاوی حقوقی با توجه به قواعد آیین دادرسی مدنی و به دعاوی کیفری طبق آیین دادرسی کیفری رسیدگی می‌شود. در ماده یک قانون آیین دادرسی دادگاه‌ها در تعریف آیین دادرسی مدنی آمده است:
« مجموعه اصول و مقرراتی است که در مقام رسیدگی به امور دعاوی حقوقی و بازرگانی در دادگاه‌های عمومی و انقلاب و تجدید نظر، دیوان عالی کشور و سایر مراجع که به موجب قانون موظف به رعایت آن می‌باشند به کار می‌رود.»
وقتی دو نفر با هم به اختلافی می خورند که در حوزه حقوقی قرار دارد باید برای حل و فصل آن به دادگاه‌های عمومی مراجعه کنند که طبق ملزومات آیین دادرسی مدنی به شکایتشان رسیدگی شود.
در سال‌های گذشته برای ثبت شکایت افراد باید به دادسرا یا کلانتری مراجعه می‌کردند و با اعلام موضوع شکایت، نام شاکی و مشتکی‌عنه (متهم) از مرجع قضایی خواستار رسیدگی به پرونده می‌شدند. در حال حاضر به منظور رفاه حال مردم تمام این امور از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قابل انجام است.
همانطور که احتمالا می‌دانید رسیدگی به شکایت کیفری بر عهده دادسرا است و بعد از انجام تحقیقات اولیه به دادگاه فرستاده می‌شود ولی شکایت حقوقی از همان ابتدا به دادگاه فرستاده می‌شود.
تفاوت دعاوی کیفری و حقوقی
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های دعاوی کیفری و حقوقی این است که شکایت حقوقی باید در فرم مخصوصی که به آن دادخواست می‌گویند نوشته شود و گرنه به آن ترتیب اثر داده نخواهد شد.
تفاوت مهم دیگر این است که شاکی در یک شکایت حقوقی می‌تواند شکایتش را پس بگیرد و دعوی را خاتمه دهد اما در شکایت کیفری مدعی‌العموم بخشی از دعوی است و حتی با پس گرفتن شکایت هم پرونده بسته نمی‌شوند. در دعاوی حقوقی هر چه ارزش مالی موضوع دعوی بیشتر باشد هزینه دادرسی بیشتر است اما در دعاوی کیفری این هزینه ثابت است.
نکته بعدی که در بخش‌های پیشین به آن اشاره شد و اینجا مجددا به آن اشاره می‌شود این است دعاوی حقوقی و کیفری در ماهیت با یکدیگر فرق دارند. شکایت حقوقی ناظر به خسارت و جبران آن است و دعوای کیفری در رابطه با جرم و مجازات آن.
نکات جلسه دادرسی رسیدگی
برای رسیدگی به دعاوی حقوقی خوب است از یک وکیل خبره کمک بگیرید تا حق شما به دلیل بی‌توجهی و ناآگاهی شما پایمال نشود. یک وکیل با تجربه به زیر و بم جلسات رسیدگی آگاه است و به خوبی می‌داند چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهد و چه چیزهایی همراه داشته باشد.
یکی از این نکات این است که خواهان یا وکیل او باید اصل مدارکی که در دادخواست به آنها اشاره شده است به دادگاه ارائه دهد چون ممکن است در صورت عادی بودن سند قرار ابطال دادخواست صادر گردد.
این تکلیف بر گردن خوانده نیز هست و او نیز باید مدارک و اسنادی را که برای دفاع از خود می‌خواهد به دادگاه ارائه دهد همراه داشته باشد.
موسسه حقوقی ثمین عدالت
آیا نیاز به مشاوره حقوقی با وکلای پایه یک دادگسنری دارید؟
همین حالا با وکلای ما تماس بگیرید
شماره تماس: ۲۶۷۱۱۲۸۹ ۰۲۱
دعوای متقابل چیست؟
وقتی فردی از دیگری شکایت می‌کند قانون این حق را برای فرد در نظر گرفته است که در مقابل ادعای مطرح شده در شکایت اقامه دعوی کند که به آن دعوی متقابل می‌گویند. این دو دعوا با یکدیگر ارتباط کامل دارند و نتیجه هر یک در دیگری موثر است.
در طرح دعوای متقابل باید دادخواست تهیه شود و تا پایان نخستین جلسه دادرسی به دادگاه تقدیم شود.
موسسه حقوقی ثمین عدالت با گروهی از وکلای باسواد و با تجربه در پرونده‌های سنگین حقوقی کشور آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان در سراسر کشور است. جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر برای احقاق حقتان در دعاوی حقوقی با وکلا و مشاوران ما تماس بگیرید و از مشاوره متعهدانه و آگاهانه بهره ببرید.
خط اختصاصی موسسه ثمین عدالت با شماره ۲۶۷۱۱۲۸۹ ۰۲۱ بدون نیاز به شماره‌گیری کد در سراسر کشور در خدمت شما است.
