پولشویی از آن دسته جرائمی است که آسیب گسترده‌ای به کشورهای مختلف از جمله کشورمان ایران وارد کرده است. همه مردم دل پر درد و جگر پر خونی از این جرم دارند. چرا که منابعی که متعلق به تمام مردم است را به تاراج می‌برد. در این نوشتار حقوقی که در چند بخش به نگارش در آمده از پولشویی و قوانین حقوقی بین‌المللی و قوانین ایران برای مقابله با آن خواهیم گفت.
بی‌تردید یکی از جرایم سازمان یافته‌ای که مجرمان به اصطلاح یقه سفید مرتکب می‌شوند پولشویی است. پولشویی یکی از دغدغه‌های مشترک تمام کشورها است. متاسفانه هر ساله سوداگران مواد مخدر، قاچاق اسلحه و انسان پول‌های کثیف حاصل از این راه ناصواب را در قالب امور مشروع پاک می‌کنند و سرچشمه پلید آن را از بین می‌برند.
مفهوم پولشویی
پولشویی قانونی جلوه دادن منابع و عواید حاصل از ارتکاب جرایم بزهکاران است. در اثر پولشویی منشا اصلی فعالیت‌های مجرمانه و غیر قانونی طی روندی به طرف مجاری قانونی هدایت می‌شود و پاک و طاهر می‌شود. همانطور که در بخش آغازین این نوشتار اشاره شده پولشویی علاوه بر تاثیرات ویران کننده‌ای که بر ابعاد اجتماعی و اخلاقی جامعه وارد می‌کند، آثار و تبعات گسترده‌ای بر اقتصاد کشورها دارد و حتی ممکن است بنیان اقتصادی یک کشور را ویران کند.
«تطهیر درآمد» ترکیب دیگری است که برای کلمه پولشویی بکار می‌رود. تطهیر در زبان فارسی به معنای پاک کردن و غسل دادن است. این عبارات معادلی برای کلمه مرکب money laundering در زبان انگلیسی است. برخی منابع از پاکسازی پول، تطهیر پول و شستشوی اموال کثیف نیز استفاده می‌کنند.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که پولشویی تنها منحصر به انجام عمل مجرمانه روی وجوه نقد و پول نیست. و بطور کلی هر مال و درآمدی که با انجام جرم کسب شود را شامل می‌شود. پول یکی از مصادیق آن است. به عبارت دیگر پولشویی فرآیندی است که طی آن درآمد ناشی از جرائمی مانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه، قاچاق کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و … که نامشروع و غیرقانونی است مشروع و قانونی تبدیل می کند. خواه این مال پول باشد خواه ملک و زمین یا هر چیز دیگری
پولشویی با ذکر یک مثال!
گفتیم پولشویی فرآیندی است که طی آن منبع اصلی درآمدهای حاصل از اعمال مجرمانه مخفی نگهداشته شده و به این درآمدها جلوه‌ای پاک و قانونی بخشیده می شود. تمثیل معروفی در این زمینه وجود دارد که بیان آن خالی از فایده نیست.
اگر به سنگی که درون حوضی انداخته می‌شود نگاه کنیم، در لحظه ای که وارد آب می‌شود و آب شکافته می‌شود امواجی پدیدار می‌شود. در لحظات اولیه شما قادرید نقطه ای را که سنگ به آب برخورده شناسایی کنید. اما به هر اندازه که سنگ بیشتر فرو رود چین و شکن آب کمتر می‌شود و امواج فروکش می‌کند. تا اینکه سنگ به کف حوض می‌رسد و رفته رفته اثری از آن بر روی آب باقی نمی‌ماند. این دقیقا همان اتفاقی است که در پولشویی اتفاق می‌افتد.
اثرات مخرب پولشویی- از بسیار اندکی
پولشویی اثرات مخرب جبران‌ناپذیری به یک کشور وارد می‌کند. تیر و ترکش پولشویی به کشورهای زیادی روی این کره خاکی خورده و متاسفانه خواهد خورد. اثرات مخرب پولشویی بسیار است و سخن گفتن از تمام آنها در این مقال نمی‌گنجد. در ادامه تنها به چند مورد اشاره می‌شود که از بسیار اندکی و از هزاران یکی است.
تورم:
همانطور که حتما می‌دانید، تورم به معنی افزایش غیرمتناسب قیمت‌ها است. اقتصادانان یکی از ریشه‌های اصلی تورم را در افزایش نقدینگی می‌دانند. پولشویی نقدینگی را افزایش می‌دهد و نقدینگی هم باعث کم ارزش شدن پول و در نتیجه تورم می‌شود.
کم شدن اعتماد مردم
اعتماد گنجینه گرانبهایی است که به سادگی بدست نمی‌آید ولی ممکن است با آسانی از بین برود. پولشویی اعتماد به بازار و میل به سرمایه‌گذاری را از بین می‌برد و در اصطلاح به بازار آسیب می‌رساند.
تضعیف بخش خصوصی
گسترش پولشویی توانایی رقابت در بازار را برای کسب و کارها به شدت کم می‌کند و باعث ضعیف شدن بخش خصوصی می‌شود.
خروج سرمایه از کشور
پولشویی سرمایه زیادی را از کشور خارج می‌کند.
گسترش جرائم
اگر با پولشویی مبارزه نشود و مجرمان محاکمه نشوند خلافکاران تشویق می‌شوند به فعالیت‌های نامشروع‌شان ادامه دهند و بدون هیچ پیامدی سود کنند. این افراد در ظاهر از فعالان اقتصادی و بازوان کسب و کار کشور هستند ولی در زیر نقاب خود به جرائمی مثل کلاهبرداری ، اختلاس، قاچاق مواد مخدر، جنایت و … دست می‌زنند.
تخریب بازار و فرآیندهای رقابتی
پولشویی در نهایت منجر به ورود درآمدهای غیرقانونی به فعالیت‌های به ظاهر قانونی می‌شود و فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی را با مشکل روبه‌رو سازد. در ادامه به تفضیل به سنگ‌هایی که پولشویی بر سر راه فعالان اقتصادی قرار می‌دهد بیان می‌کنیم.
نخست اینکه مجرمان پولشویی خود را در پوشش قانون قرار می‌دهند. و چون سرمایه کاری آنها همان پول‌های کثیف است باعث می‌شود آنها تولیدات خود را با قیمت های بسیار پایین‌تری عرضه کنند. در نتیجه، قیمت پیشنهادی آنها برای کالا و خدمات مورد نظر کمتر از قیمت تمام شده رقبا می‌شود. این مشکل فعالان واقعی که گرداننده چرخه اقتصادی کشور هستند را فلج می‌کند.
در نتیجه، در عمل رقابت با آنها دشوار بوده و موجب خروج بنگاه‌های قانونی از چرخه فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. دیگر اینکه این بنگاه‌های قدرتمند در عمل رهبری بنگاه‌های دیگر را در فعالیت‌های خاص به عهده می‌گیرند. برای مثال پولشویان شرکت‌هایی تاسیس می‌کنند که هدفشان سودآوری نیست و تنها قصدشان ظاهرسازی است.
با توجه به این که سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی هدف این شرکت‌ها نبوده و انجام آن صرفا برای ظاهرسازی است، برای مقاصد مجرمانه خود در مقطعی از زمان فعالیت خاصی را انتخاب و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، زمانی که به اهداف خود رسیدند تمامی منابع را به یکباره، از آن فعالیت خارج و آن را با رکود شدید و ورشکستگی روبه‌رو می‌سازند.
همچنین پولشویان در بازارهای قانونی، قدرت بیشتری برای مدیریت دارایی‌هایشان به دست می‌آورند که باعث می‌شود جریان هدایت بازار را به سمت اهداف پلید خود تغییر دهند.
وکلای ما آماده پاسخگویی به سوالات شما در خصوص پولشویی هستند. برای مشاوره حقوقی آنلاین وارد این صفحه شوید و یا جهت مشاوره حقوقی به صورت حضوری فرم مربوطه را تکمیل نمایید.
