ارث از نظر حقوقی به معنای انتقال اموال و دارایی‌های متوفی به ورثه است و دارای دو وجه مادی و معنوی است. از نظر معنوی ارث به حقوق غیرمالی مانند حق انتقال و … اشاره می‌کند. پس از فوت متوفی کلیه اموال و دارایی ایشان به وراث می‌رسد و به‌اصطلاح وراث مالک قهری اموال خواهند شد. البته در بسیاری از موارد متوفی قبل از مرگ در خصوص نحوه تقسیم ارث و سهم‌الارث هر یک از ورثه مبادرت به تنظیم وصیت‌نامه می‌نماید و یا نسبت به تنظیم سند صلح عمری اقدام می‌کند اما گاهی به دلایل مختلف وراث بر سر تقسیم ارث با مشکلاتی مواجه می‌شوند که می‌توانند در این حال از وکیل متبحر در وکالت امور ارثی مدد جویند.
موارد زیر از جمله دعاوی مطرح شده در وکالت امور ارثی است:
- احدی از وراث متصرف پلاک متوفی شده و حاضر نیست تحت هیچ شرایطی آن را تخلیه نماید.یکی از ورثه محل تجاری متوفی را تحت عنوان اجاره و … تصاحب نموده و حاضر به تخلیه و یا پرداخت مال‌الاجاره به وراث نیست.
- وراث در تقسیم ماترک یا فروش آن با یکدیگر اتفاق نظر ندارند.
- مورد آخر یکی از موارد پرتکرار در وکالت امور ارثی است و شاهد بیشترین اختلاف در این حوزه هستیم. قطعاً وکیل متخصص در امر وکالت امور ارثی می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن صاحبان حق را در این مسیر یاری نمایند.
مسائل مهم درخصوص طرح دعوی در وکالت امور ارثی
در ادامه چند مورد از مهم‌ترین نکات دعاوی ارث بیان می‌کنیم:
۱٫ اولین نکته که حائز اهمیت است اخذ گواهی انحصار وراثت است. به این معنا که تا به لحاظ قانونی مشخص نشود وراث متوفی چه اشخاصی هستند هرگونه اقدامی منتفی است. اگر اشخاص فرصت پیگیری این امور را نداشته باشند می‌توانند مدارک خود را تحویل وکیل متخصص در وکالت امور ارثی تا در این زمینه اقدامات لازم صورت پذیرد.
۲٫ در این‌گونه موارد می‌بایست وکالت‌نامه کلی و جامع انجام امور ارث، سهم‌الارث از کلیه وراث اخذ شود تا وکیل بتواند به نمایندگی از ایشان در مراجعه به دارایی و ادارات مربوطه و یا مراجع قضایی و طرح شکایت از احدی از وراث و… و یا اجازه اخذ سهم‌الارث در قالب حساب بانکی متوفی به کلیه ادارات مربوطه مراجعه نماید.
۳٫ نکته سوم درباره دسته‌بندی افراد مشمول ارث است. برای هر شخص باید وارث بودن افراد و سهم الارث هریک از ایشان مشخص گردد.
طبقات ارث در وکالت امور ارثی
در قانون ارث افراد در سه طبقه قرار می‌گیرند.
دسته اول: والدین و فرزندان و فرزندان فرزندان
دسته دوم: اجداد و خواهر و برادر و فرزندان آنها
دسته سوم: خواهران و برادران و اولاد آنهاست
نکته مهم این است که در طبقات ارث در صورت زنده بودن دسته اول، دسته دوم از ارث محروم می‌شود و در صورت زنده بودن دسته دوم، افراد دسته سوم سهمی از ارث نمی‌برند. در صورت فقدان تمام افراد مشمول طبقات بالا، امور مربوط به ترکه متوفی به دادگاه ارجاع داده می‌شود.
۴٫ مالیات بر ارث نوعی از مالیات بر دارایی است به این معنی که اگر مالی از شخص پس از مرگش باقی بماند، آن مال مشمول مالیات می‌شود و وراث برای تصاحب آن مال می‌بایست به میزان سهم‌الارث خود مالیات تعیین شده را بپردازند. استفاده از وکیل متخصص در وکالت امور ارثی که اشراف کافی بر قوانین و آخرین بخشنامه‌ها دارد و می‌تواند تأثیر بسزایی را در تسهیل امور داشته باشد.
۵٫مطلب مهم دیگر عدم وجود حاجب (مانع ارث) است. همانگونه که توضیح داده شد خویشاوندان نزدیک‌تر مانع ارث بردن خوایشاندی دورتر می‌شوند و با وجود افرادی که در طبقه ارث بالاتر قرار دارند نوبت به طبقه بعد نمی‌رسد.
۶٫ باتوجه به اینکه مهریه زن، بدهی متوفی به حساب می‌آید، قبل از تقسیم ارث باید از اموال متوفی پرداخت گردد و بعد از آن نوبت تقسیم ارث می‌رسد.
موسسه حقوقی ثمین عدالت
دادگری پیشه ماست
ما باور داریم آگاهی می‌تواند مانع از وقوع فاجعه و وارد شدن ضربات جبران ناپذیر به خانواده‌های ایرانی گردد
شماره تماس: ۰۲۱۲۶۷۱۱۲۸۹۰
برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید به چه مرجعی مراجعه کرد؟
مرجع صلاحیت دار برای صدور گواهی انحصار وراثت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی بوده است.
آیا رسیدگی به پرونده متشکله انحصار وراثت با وجود ورثه در مورد تشکیل پرونده حضور وکیل الزامی است؟
جهت تشکیل پرونده انحصار وراثت طبق ماده ۳۰۶ قانون امور حسبی، حضور احدی از وراث یا نماینده قانونی وراث یا وکیل وراث الزامی است.
جهت تشکیل پرونده انحصار وراثت چه مدارکی لازم است؟ مدت زمان صدور گواهی حصر وراثت چقدر است؟
با استناد به مواد قانون امور حسبی ماده ۳۶۰-۳۶۱-۳۶۲ به علاوه ماده قانون ۱۱ شورای حل اختلاف.
الف- فرم استشهادیه که سه نفر در دفترخانه اسناد رسمی شاهد باشند و شاهدین از فامیل نباشند.
ب- گواهی مالیات بر ارث.
ج- گواهی فوت متوفی.
د- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی تمام وراث.
ه- عقدنامه در صورت فوت مرد یا زن.
ر- دادخواست + فیش بانکی سی هزار ریال در صورتی که اموال متوفی بالای سی میلیون ریال باشد خواهان پرونده بایستی مبلغ ۳۵/۰۰۰ ریال جهت نشر آگهی به شماره حساب ۱۰۶۵۵۵۶۱۱۰۰۱ بانک ملی شعبه (سیبا) پرداخت نماید .
در فرم حصر وراثت نسبت اشخاص (وراث) مشخص می شود و آماده رأی می گردد که باید در این مرحله به امضای قاضی که به مدت یک هفته تا ده روز طول می کشد، برسد. از رأی حاصله خواهان به تعداد وراث کپی و برابر اصل می گردد. مدت زمان صدور گواهی حصر وراثت بر اساس میزان دارایی متوفی متفاوت است. در صورتی که بهای ترکه بیش از سی میلیون ریال باشد طبق ماده ۳۶۱ و ۳۶۲ ضرورت نشر آگهی وجود دارد و صدور گواهی پس از انقضاء یک ماه از تاریخ نشر آگهی است و در غیر این صورت وفق ماده ۳۶۴ با بررسی ادله و بدون نشر آگهی گواهی صادر می شود.
اگر گواهی انحصار وراثت توسط وکیل اخذ شود چه مزایایی دارد؟
مواردی وجود دارد که مشکلات فراوانی را برای افراد ایجاد می کند و یکی از آنها فوت یکی از بستگان نزدیک است که بعد از فوت باید تکلیف دارایی متوفی و میزان سهم هر یک از وراث مشخص شود.
- مدت زمان گرفتن گواهی انحصار وراثت کمتر می باشد.
- نیازی به حضور وراث در مراجع قضایی نخواهد بود.
- وکیل می تواند اموال متوفی را که ناشناخته می باشد معرفی کند.
- وکیل می تواند میزان سهم هر یک از وراث را از ماترک متوفی مشخص کند.
- وکیل می تواند بعد از مشخص شدن سهم افراد برای فروش سهم هر یک از وراث به شخص دیگر اقدام کند.
چگونه می توان یک نسخه از گواهی انحصار وراثت تهیه کرد؟
برای تهیه گواهی انحصار وراثت نیازی به اقامه دعوای مجدد نمی باشد و هر یک از ورثه می توانند ضمن مراجعه به شورای حل اختلاف برای دریافت رونوشت اقدام کنند.
آیا مالیات بر ارث باید قبل از اخذ گواهی انحصار وراثت پرداخت گردد؟
خیر ابتدا باید گواهی انحصار وراثت اخذ شود سپس وراث فرصت دارند که برای پرداخت مالیات بر ارث اقدامات لازم را انجام دهند.
در صورتی که یکی از اموال متوفی در معرفی اموال و گواهی انحصار وراثت قید نشود چه تبعاتی خواهد داشت؟
اولاً به صورت رسمی قابل خرید و فروش نخواهد بود ثانیاً وراث به پراخت جریمه محکوم خواهند شد و مالیات آن نیز مطالبه خواهد شد.
آیا در نکاح موقت زن و مرد می توانند شرط توارث کنند؟
خیر شرط توارث در نکاح موقت امکان پذیر نخواهد بود و زن و مرد در نکاح موقت از یکدیگر ارث نخواهند برد.
پدر در قید حیات است و مبلغ فروش یک باب خانه را بین مادر، دو خواهر و یک پسر می خواهد تقسیم نماید. چگونه می شود و سهم الارث هر نفر چقدر می شود؟
تا زمانی که در قید حیات می باشند می توانند به هر نحوی که بخواهند تقسیم کنند ولی در صورتی که قصد تقسیم آن بر مبنای قانون ارث را داشته باشند یک ششم را به مادر و بقیه را به چهار قسم تقسیم می کند، به پسر دو قسمت و به هر کدام از دختر ها یک قسمت می پردازد.
در صورتی که پسر فردی قبل از خودش فوت کرده باشد و دارای برادر و خواهر باشد، آیا فرزندان پسر بعد از فوت پدربزرگ ارث خواهند برد؟
خیر در صورتی که متوفی قبل از فوت پدرش فوت کند فرزندان او از پدربزرگ ارثی نخواهند برد.
گواهی‌نامه انحصار وراثت – وکالت امور ارثی
پس از فوت متوفی، موضوع توسط اداره ثبت احوال در رایانه ثبت گردیده و سپس شناسنامه آن فرد باطل و گواهی فوت صادر می‌شود. فوت شخص آثار حقوقی زیادی دارد؛ از جمله اینکه در اثر فوت انسان اموال او به طور قهری به وراث او منتقل می‌شود اما برای اینکه وراث به سهم الارث خود رسیده و آن را تصرف کنند، ابتدا باید وارث بودن ایشان و سهم الارث هر یک از ایشان در شورای حل اختلاف بررسی و اثبات گردد. برای این منظور پس از بررسی، گواهی‌‌نامه‌ای به نام تصدیق انحصار وراثت صادر می‌کند که در اختیار وراث قرار خواهد گرفت. چه کسانی می‌توانند درخواست صدور گواهی‌نامه انحصار وراثت نمایند:
۱٫ وراث
۲٫ افراد ذی نفع: افراد صاحب نفع می‌توانند طلبکاران متوفی یا شخصی که به نفعش وصیتی شده یا افرادی که به هر نحو صاحب حق هستند باشند.
مدارک مورد نیاز برای اخذ گواهی انحصار وراثت
طبق ماده ماده ۳۶۰ ، ۳۶۱ و ۳۶۲ قانون امور حسبی در صورتی که وراث متوفی یا سایر اشخاص ذینفع بخواهند تصدیق انحصار وراثت تحصیل کنند باید درخواست‌نامه کتبی مشتمل بر نام و مشخصات درخواستکننده و متوفی و ورثه و اقامتگاه آنها و نسبت بین متوفی و وارث تنظیم نموده به دادگاه تسلیم کنند.
دادگاه رسیدگی‌کننده درخواست متقاضی را یک نوبت در روزنامه‌های کثیرالانتشار یا محلی آگهی می‌کند. در نقاطی که روزنامه دایر نیست دادگاه می‌تواند به جای آگهی در روزنامه محلی به تعداد لازم به هزینه متقاضی گواهی حصر وراثت آگهی تهیه نموده و در معابر همان محل الصاق نماید.
پس از انقضای یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که هیچ معترضی نبود دادگاه تمام ادله و اسناد درخواستکننده تصدیق را از برگ شناسنامه و گواهی گواه و غیره در نظر گرفته، تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین تعداد وراث و نسبت آنها به متوفی صادر می‌کند ودر صورت اعتراض دادگاه جلسه‌ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده و به معترض و درخواستکننده تصدیق اطلاع می‌دهد و درجلسه پس از رسیدگی حکم خواهد داد. این حکم برابر مقررات قابل تجدیدنظر است.
در صورت تمایل به درخواست از وکیل برای پیگیری امور؛ وراث باید پس از گرفتن وقت حضوری با وکیل مدارک خود را تکمیل کنند و تحویل وکیل متخصص در امور وکالت امور ارثی دهند. برای دریافت وقت کافی است با شماره تلفن۲۶۷۱۱۲۸۹ ۰۲۱ تماس حاصل فرمایید.
