قوانین چک از قوانینی است که بارها مورد تجدید نظر و اصلاح واقع شده است. این تغییرات اهمیت زیادی دارند و باید به دقت به آن‌ها پرداخته شود. در این مقاله نکات مهمی که در قانون جدید تغییر کرده را ملحوظ نظر قرار خواهیم داد. این تغییرات جهت جلوگیری از گسترش روز افزون تعداد چک بلامحل یا چک پرداخت نشدنی و کاهش مشکلاتی که در این حوزه گریبان‌گیر مردم بود در سیزده آبان ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد و به تایید شورای نگهبان رسید.
نکات مهم در قوانین چک
در ادامه سیزده نکته مهم در قانون چک را بطور خلاصه خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
- در قانون چک جدید چک الکترونیکی پیش بینی شده است و قوانین و مقررات چک در مورد چک‌های مزبور برقرار است.
- صدور و اعطای دسته چک برای اشخاص ورشکسته و معسر از تادیه محکوم‌به ممنوع شده است. یعنی کسانی که به دلیل کافی نبودن مال و دارایی یا دسترسی نداشتن به آن قادر به پرداخت هزینه دادرسی یا دیون خود نباشند.
- در قانون چک بانکها و موسسات اعتباری به اعمال محدودیت‌‌‌ها و محرومیت‌‌های زیر برای صاحب حساب و ثبت غیر قابل پرداخت بودن چک یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و اطلاع رسانی تمام بانکها و موسسات اعتباری تکلیف شده‌اند:
- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود کردن همه حساب‌ها و کارت‌‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادر‌کننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا موسسه اعتباری دارد، به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی
- عدم پرداخت تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی یا ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
- از افتتاح حساب و انسداد تمام حساب‌های صادر‌کننده چک در تمام بانکها و موسسات اعتباری پس از گذشت بیست و چهار ساعت از ثبت غیر قابل پرداخت بودن چک جلوگیری بعمل می‌آید.
- اطلاعات مربوط به گواهی عدم پرداخت چک در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بصورت آنی ثبت می‌شود و گواهینامه مذکور به آدرس صادر‌کننده چک ارسال می‌شود.
- ممنوعیت صدور و پشت نویسی چک در وجه حامل پس از انقضای دو سال از لازم‌الاجرا شدن قانون و ضرورت ثبت انتقال چک در سامانه «صیاد» به جای عملیات صدور و ظهرنویسی چک نکته‌ای دیگر در قوانین چک است.
- صدور فوری اجرائیه حسب مورد علیه صاحب حساب یا صادر‌کننده یا هردو توسط دادگاه‌ها تنها با ارائه درخواست منضم به گواهینامه عدم پرداخت از سوی دارنده با تحقق شرایط مقرر در ماده ۲۳ قانون
- اشتراک و تبادل آنلاین اطلاعات مربوط به چک بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مراجع قضایی
- پیش‌بینی صریح مرور زمان سه ساله به عنوان یکی از راه‌های رفع سوءاثر از سوابق چک برگشتی افراد، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی و کیفری
- لزوم ثبت تمامی مراحل مربوط به صدور و تخصیص دسته چک و نیز گردش و تسویه چک در سامانههای «صیاد» و «چکاوک» تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
چکاوک یکی دیگر از سیستم‌های پیش‌بینی شده در طرح استقرار نظام جامع پرداخت است که برای انتقال تصویر چک راه‌اندازی شده است. این سیستم، انتقال چک به صورت فیزیکی را کاهش می‌دهد. در سامانه صیاد (صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک) هم با متمرکزسازی درخواست‌های دسته چک، امکان اعتبار سنجی صاحبان حساب و امضا را فراهم شده و از اختصاص دسته چک به افراد فاقد صلاحیت و بد سابقه جلوگیری می‌شود.
- بانکها به احراز صحت مشخصات متقاضی دسته چک با استعلام از سامانه نهاب (نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی) مکلف شده‌اند.
- بانکها به تعیین سقف اعتبار برای متقاضیان واجد شرایط استفاده از دسته چک مکلف شده‌اند. این عمل بر اساس نتایج گزارش اعتباری دریافتی از سامانههای مربوط و نیز تخصیص شناسه یکتا و مدت اعتبار (حداکثر سه سال) برای هر برگ چک انجام می‌شود.
- اشخاصی که با توسل به شیوه‌‌های متقلبانه مبادرت به دریافت دسته چکی غیر متناسب با اوضاع مالی و اعتباری خود کرده یا دریافت آن توسط دیگری را تسهیل نمایند مجازات علاوه بر محرومیت سه ساله از دریافت دسته چک برایشان تعیین شده است.
وکلای شما در ثمین عدالت آماده ارائه باکیفیت‌ترین و متعهدانه‌ترین خدمات حقوقی هستند. در کنار هم می ایستیم برای رسیدن به عدالت. اگر نیاز به مشاوره در مورد قوانین چک، چک حقوقی و چک کیفری داشتید با ما تماس بگیرید.
