حالت‌های مختلفی برای تحقق شرایط و موجبات طلاق و جاری شدن صیغه آن در قانون وجود دارد که در بعضی از آن‌ها مرد اقدام به طلاق زن می‌کند، در برخی زن دارای این حق است که طلاقش را بخواهد و در شرایطی هم زن و مرد هر دو خواستار طلاق‌اند. در ادامه در مورد هر یک از حالات صحبت خواهیم کرد.
طلاق به اراده مرد
طبق ماده ۱۱۳۳ مرد هر وقت که بخواهد می‌تواند زن را طلاق دهد. البته برای جلوگیری از سوء استفاده مرد تمهیداتی مثل ارجاع به داوری، یعی در ایجاد سازش و لزوم اجازه دادگاه برای طلاق (در صورت عدم سازش) مقرر شده است.
یعنی اگر مرد بخواهد همسرش را طلاق دهد، باید به دادگاه خانواده برود. دادگاه با ارجاع اختلاف زن و شوهر به داوری سعی صلح و سازش میان دو نفر برقرار کند. اگر این امر میسر نشد گواهی عدم سازش صادر می‌شود. دفتر طلاق تنها با دریافت گواهی عدم امکان سازش صیغه طلاق را جاری خواهد کرد.
البته این گواهی به مرد این اختیار را نمی‌دهد که تا هر زمان که خواست زن را طلاق دهد و تنها سه ماه از تاریخ صدور اعتبار دارد.
طلاق به خواست زن
تحت شرایط زیر طلاق می‌تواند به تقاضای زن هم باشد.
۱- خودداری یا عجز شوهر از دادن نفقه ماده ١١٢٩ قانون مدنی
۲- عُسر و حَرَج (ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی): یکی از مواردی که زنان می‌توانند از آن برای طلاق غیابی استفاده کنند، همین مورد مسئله است. عسر و حرج به حالتی گفته می‌شود که زن توان تحمل شرایط سخت زندگی را نداشته باشد و برای رهایی از آن درخواست متارکه کند. در پاسخ به این سؤال چه شرایطی مشمول عسر و حرج می‌شود باید گفت طبق تبصره ۱۱۳۰ماده قانون مدنی:
* اگر مرد برای حداقل ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب ظرف مدت یک سال بدون عذر موجه محل زندگی خود را ترک کند.
*اگر مرد به مواد مخدر و مصرف مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشد و زندگی زناشویی را مختل کند.
*انجام رفتارهای نامناسب و زننده مانند ضرب و شتم یا سوء رفتار مستمر.
*محکومیت مرد به حبس پنج ساله یا بیشتر به شکل قطعی.
*ابتلای قطعی مرد به بیماری‌های روانی یا ساری و یا هر گونه عارضه صعب‌العلاج که امکان زندگی مشترک را مختل کند.
*امتناع مرد از آمیزش و برقراری رابطه جنسی، بی‌اعتنایی به دلایل مختلف به همسر، تأکید به ازدواج مجدد با وجود مخالفت همسر و داشتن ارتباط نامشروع.
۳- غیبت شوهر بیش از چهار سال: ماده ۱۰۲۹ مقرر می‌دارد هرگاه شخصی چهار سال تمام مفقودالاثر باشد زن می‌تواند تقاضای طلاق کند. در این صورت حاکم او را طلاق می‌دهد.
وکالت زن در طلاق
چنانچه ماده ۱۱۱۹ اشعار می‌دارد: «طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند. مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معین غایب شود یا ترک انفاق نماید یا علیه حیات زن سوءقصد کند و رفتاری نماید که زندگانی آن‌ها را با یکدیگر غیر قابل تحمل کند زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد.»
توافق زوجین
در فقه امامیه و قانون مدنی از طلاق خلع و مبارات صحبت شده که نوعی طلاق و توافق طرفین است.برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این نوع طلاق مقاله همه چیز درباره طلاق توافقی را مطالعه بفرمائید.
شرایط و تشریفات قانون طلاق
شرایط اساسی
– قصد و رضای شوهر
– اهلیت شوهر (ماده ١١٣۶ قانون مدنی)
– پاکیزگی زن و عدم وقوع نزدیکی از پایان عادت زنانگی تا هنگام طلاق ماده ١١۴٠ و ١١۴١ قانون مدنی
شرایط صوری
– گواهی عدم امکان سازش
– داوری در طلاق
– اجرای صیغه طلاق (ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی)
– طلاق باید نزد دو شاهد عادل واقع شود (ماده ١١٣۴ قانون مدنی)
حساسیت بالا و تنش‌های روانی که در دعاوی خانواده وجود دارد باعث می‌شود شرایط تلخ و سختی برای افراد رقم بخورد. گاه حتی لج و لجبازی و دخیل شدن مسائل احساسی پیگیری حقوقی را هم با مشکلات بسیاری روبرو می‌کند. با کمک گرفتن از وکیل خانواده مشکلات را در فضایی آرام و به‌صورت منطقی حل کنید و از تضییع حقتان جلوگیری کنید. برای مشاوره و استفاده از تجربه تیم بزرگ موسسه حقوقی و داوری ثمین عدالت می‌توانید با ما تماس بگیرید.
