کسب تابعیت ایران

در این مقاله سعی شده است که معنی کسب تابعیت ایران و توضیح مادتین قانونی مدنی جمهوری اسلامی ایران در مورد تابیعت ایران به تفسیر سخن گفته شده است تا دوستان با مراجعه به تفسیر این ماده ها متوجه معنای کامل دقیق آن شوند .

معنای تابعیت : تابعیت رابطه سیاسی حقوقی و معنوی است که فردی را به دولتی مرتبط می سازد در مورد وظایف و تکالیف آن مراجعه خواهیم کرد به مادتین قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران.

در ماده 976 قانون مدنی در مورد اتباع ایرانی سخن به میان آورده شده و در مرحله اول می خواهد به مخاطبان خود تبعه ایران را بشناساند:

بند اول ماده 976 ق.م :

کلیه ساکنین ایران را ایرانی تلقی کرده است و اشخاصی که تابعیت آن مسلم و محرض باشد را ایرانی نمی شناسد و یک دلیل هم برای این شخص مورد می دارد که می فرماید کسانی که مسلم است که مدارک تابعیت آنها مورد اعتراض دولت ایران نباشد یعنی مسلم باشد بر این که مدارک آنها خارجی است و هم تابعیت آن شخص مورد اعتراض دولت ایران نباشد.

بند دوم ماده 976 ق.م:

تبعه ایرانی را اشخاصی شناخته است که از پدر ایرانی چه در ایران و چه در خارج از ایران باشد را ایرانی تلقی کرده است .

بند سوم ماده 976 ق .م

اشخاصی را تبعه ایران شناخته است که در ایران متولد شده ولی پدر و مادر نامعلوم دارد که در این مورد قانون ایران از سیستم خاک که ریشه در فقه اسلامی دارد استفاده نموده است.

بند جهارم ماده 976 ق.م

کسانی را تبعه ایران شناخته است که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده بوجود آمده اند.

بند پنجم ماده 976 ق.م

در این بند تابعیت ایرانی متوجه اشخاصی می شود که آن شخص از پدری که تبعه خارجه است بجود آمده این گونه افراد باید بلافاضله پس از رسیدن به سن هجده سال تمام لااقل یک سال در ایران اقامت داشته باشند.

بند ششم ماده 976 ق.م

این بند مختص به افرادی است که شوهر آنها ایرانی هستند ولی آن شخص تبعه خارجی است. که در صورت ازدواج با مرد ایرانی می تواند تبعیت ایرانی را اختیار کند.

بند هفتم ماده 976 ق.م

این بند برای اشخاصی است که تابعیت ایرانی را از طرق قانونی کسب کرده باشند اعطا می شود و در تبصره همین بند نمایندگان سیاسی و کنسولی را مشمول بند 4 و 5 نکرده است

ماده 977 ق.م :

الف : در بند 4 ماده 976 آمده است که کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران متولد شده به وجود آمده اند پس از اینکه به سن 18 سال تمام بخواهند تابعیت خود را قبول کنند باید ظرف یکسال در خواست کتبی به ضمیمه تصدیق دولت متبوع پدرشان دایر به اینکه آنها را تبعه خود خواهد شناخت به وزارت امور خارجه تسلیم نمایند این ماده اصلاح شده در تاریخ 27/11/1348 می باشد در این ماده زمانیکه شخص بعد از یکسال از 18 سالگی خود اقدام کند در ظاهر قانون به این صورت تفسیر خواهد شد که بعد از 18 سال و بعد از یک سال اتمام مدت شخص ایرانی فرض می شود.

بند ب : هرگاه اشخاص مذکور در بند 5 ماده 976 یعنی کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن 18 سال تمام لااقل یک سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند و الا قبول شدن آنها ب تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود که مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است پس از رسیدن به سن ذکر شده تمام بخواهند به تابعیت پدر خود باقی بمانند باید ظرف یکسال درخواست کتبی به ضمیمه تصدیق دولت متبوع پدرشان دایر بر اینکه آنها را تبعه خود خواهد شناخت به وزارت امور خارجه تسلیم نمایند که اصلاح مصوب 27/11/1348 بوده است که در قانون مدنی ما کاملا مشخص است راه برای آپارتاید وجود ندارد یعنی قبل از اینکه شخص بخواهد از تابعیتی به تابعیت دیگری در آید حتما باید کشور پذیرنده تابعیت شخص مشخص باشد تا جلو گیری کند از بی تابعیتی .

حال سوالی که پیش می آید این است که چه اشخاصی می توانند تابعیت ایران را تحصیل کنند ؟

طبق ماده 979 ق.م : اشخاص ذیل می توانند تابعیت ایران را تحصیل کنند :

. به سن هجده سال تمام رسیده باشند

. پنج سال اعم از متوالی یا متناوب در ایران ساکن بوده باشند

. فراری از خدمت نظامی نباشند

. در هیچ مملکتی به جنحه مهم  یا جنایت غیر سیاسی محکوم نشده باشند

بند دوم به متوالی و متناوب اشاره داشته است . متوالی بدین معنی است که کلا در ایران اقامت داشته ولی متناوب یعنی اینکه چند سالی در ایران زندگی کرده است و چند وقتی ایران نبوده است.

افرادی که کسب تابعیت ایران را می کنند با یک سری مزایا و محدودیتهایی مواجه هستند که ذیلا به آن اشاره خواهیم کرد :

ماده 982 ق.م به این مورد اشاره کرده است :

اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیه حقوقی که برای ایرانیان مقرراست بهره مند می شوند لیکن نمی توانند به مقامات ذیل نایل گردند :

. ریاست جمهوری و معاونین او

.عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضاییه

. وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری

. عضویت در مجلس شورای اسلامی

. عضویت شوراهای استان و شهرستان و شهر

. استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هر گونه پست و یا مامور سیاسی

. قضاوت

عالی ترین رده فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی

. تصدی پست های مهم اطلاعاتی و امنیتی