همه چیز درباره طلاق توافقی

همه چیز درباره طلاق توافقی از نگاه حقوقی و قوانین باعث می شود که در مواجهه با طلاق و قوانین مرتبط با آن رفتاری مناسب داشته باشید.

طلاق توافقی، پرونده‌ای بحث برانگیز در حوزه وکالت امور خانواده

همیشه از زبان بزرگترها شنیده‌ایم که طلاق تلخ‌ترین حلال خداوند است. چنین باوری از جایگاه والایی که خانواده در جامعه ما دارد نشات می‌گیرد.

تلاش قانونگذار همواره بر این بوده است که گزینه طلاق آخرین راه باشد و وقتی تمام درها بسته شد مطرح شود. جامعه وکلای کشور نیز از این مسئله مستثنی نیستند. در پرونده‌های وکالت امور خانواده، تلاش وکلا بر این است که ابتدا در راستای انجام مسئولیت اجتماعی خود، جلوی از هم پاشیدن یک خانواده را بگیرند. ولی متاسفانه گاهی کار به جایی می‌رسد که راهی جز طلاق باقی نمی‌ماند.

به‌همین دلیل در این نوشتار قصد داریم از یکی از روش‌های مرسومی که قانون برای پایان دادن به زندگی مشترک در نظر گرفته، صحبت کنیم. و آن طلاق توافقی است.

شرایط اجرای طلاق توافقی

اولین سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که قانونگذار در چه شرایطی طلاق توافقی را مجاز می‌داند؟

در این نوع طلاق شرایط خاصی وجود ندارد. در صورتی که زوجین با توجه به شرایط خود به این نتیجه برسند که توانایی ادامه زندگی با یکدیگر را ندارند، می‌توانند اقدام به طلاق توافقی نمایند. البته باید در نظر گرفت که در قانون جدید، شرط انجام مشاوره پیش از طلاق توافقی و وجود حکم دادگاه برای جاری ساختن صیغه طلاق توافقی در دفاتر ازدواج و طلاق ضرورت دارد.

در طلاق توافقی مسائل مربوط به حضانت فرزند، مهریه، نفقه، جهیزیه و … همگی به صورت توافقی بین زن و مرد تعیین می‌شود. زوجین متقاضی طلاق توافقی باید پس از مراجعه به دادگاه، درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش یا همان درخواست طلاق توافقی نمایند.

جدیدترین شرایط طلاق توافقی مصوب آذر ماه ۱۳۹۷

از آذرماه ۹۷ تاکنون اگر در تهران زوجین یا یکی از آنها می‌بایست به سامانه نوبت دهی طلاق مراجعه کنند و یکی از مراکز غربالگری مشاوره در تهران را انتخاب کنند. مرکز غربالگری پس از ثبت اطلاعات زوجین و دلایل طلاق، آنها را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر بهزیستی استان تهران ارجاع می‌دهد.

جلسات مشاوره در بازه زمانی حداقل ۴۵روزه و در ۱ یا ۵ جلسه خواهد بود. تعداد جلسات بستگی به شرایط زوجین و مرکز مشاوره دارد. در صورت اصرار آنها به جدایی، دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه خانواده ارسال خواهد شد. در نهایت پس از صدور رای دادگاه نیز زن و شوهر در فرصت ۳ماهه می‌توانند به یکی از دفاتر رسمی طلاق برای ثبت طلاق بروند.

مراحل و مدارک لازم برای اجرای حکم طلاق توافقی

روند انجام طلاق توافقی به این شکل است که زوجین پس از تصمیم به جدایی، با به‌همراه داشتن مدارک مورد نیاز، مانند شناسنامه و عقدنامه، به دادگاه رفته و فرم درخواست طلاق توافقی را پر کرده و تمامی توافقات خود در زمینه امور مالی، مهریه، نفقه، حضانت فرزند و… را در فرم مشخص می‌کنند.

پس از آنکه دادخواست به دادگاه ارائه شد، سایر مراحل مانند طلاق عادی است. در این نوع طلاق، نیز می‌توان از تجربه وکیل متبحر در وکالت امور خانواده کمک گرفت. در صورتی‌که دادگاه تشخیص دهد طلاق توافقی بین زوجین لازم‌الاجرا است، طرفین یا وکیل طلاق آن‌ها باید مدارک زیر را در دادگاه حاضر سازند:

• عقدنامه یا سند ازدواج
• مدرک شناسایی هر یک از زوجین شامل کارت ملی یا شناسنامه
• در صورت اخذ وکیل، وکالت‌نامه محضری طلاق
• شرح توافقات طرفین
• گواهی عدم بارداری زوجه
• نامه مشاوره خانواده

طلاق توافقی در دوران عقد

در دوران عقد مهریه، به شرط باکره بودن دختر، نصف خواهد شد. مگر اینکه زن، مهریه خود را ببخشد. همچنین با درخواست زوجه، گواهی بکارت نیز می‌تواند از طرف دادگاه صادر شود. در این صورت زوجین می‌توانند تقاضای صدور شناسنامه جدید نمایند که نام همسر قبلی در آن عنوان نشده باشد.

حقوق زن در طلاق توافقی

همانطور که می‌دانیم در قوانین اسلامی زن حق طلاق ندارد. البته استثناعاتی وجود دارد که عبارتند از:

• حق طلاق زن در شروط ضمن عقد قید شده باشد.
• شروط ۱۲ گانه ضمن عقد که در ادامه آن‌ها را فهرست وار می‌خوانید.
• نفقه ندادن شوهر به مدت شش ماه و عدم امکان اجبار او به پرداخت نفقه
• سوء رفتار مرد به حدی که ادامه زندگی را برای زن غیر قابل تحمل کند.
• بیماری صعب العلاج مرد به نحوی که ادامه زناشویی برای زن مخاطره‌آمیز باشد.
• جنون زوج
• عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که منافی با مصالح خانوادگی وحیثیت زن باشد.
• محکومیت شوهر به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر، یا جزای نقدی که بر اثر عدم توانی در پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود، یا حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر بازداشت شود.
• هر گونه اعتیاد که به تشخیص دادگاه ادامه زندگی را برای زن دشوار کند.
• زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت نماید. تشخیص این مسئله با دادگاه است.
• محکومیت قطعی زوج در اثر جرم و مجازات (اعم از حد و تعزیر) در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با شان و شخصیت زوجه باشد. (تشخیص با دادگاه)
• باردار نشدن زن پس از گذشت پنج سال به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر
• مفقودالاثر شدن مرد و پیدا نشدن ظرف شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه
• مرد همسر دیگری بدون رضایت زن اختیار کند. یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود عدالت را اجرا نکند.

حق ملاقات طفل بعد از طلاق  توافقی

ماده ۱۱۷۴ برای هر یک از والدین حق ملاقات طفل را در نظر گرفته است. پدر و مادر در مورد زمان و مکان و جزئیات ملاقات طفل می‌توانند با یکدیگر توافق نمایند. اما در صورت عدم توافق طرفین، دادگاه خانواده می‌تواند با حکم عادلانه، جزئیات ملاقات فرزند را تعیین نماید.

علاوه بر پدر و مادر، اجداد پدری و مادری نیز حق دارند نوادگان خود را ملاقات نمایند. حتی در مواردی که دادگاه ملاقات سایر بستگان به خصوص خواهر و برادر را برای طفل ضروری می‌داند.

در پایان خبری خوش از آمار طلاق توافقی در کشورمان

در سال‌های اخیر اخبار زیادی در زمینه طلاق توافقی در رسانه‌ها منتشر شده که اغلب تلخ بودند. اما در این نوشتار حقوقی از ثمین عدالت، خبری که چندی پیش در رسانه‌ها منتشر شد را نقل می‌کنیم تا اندکی از تلخی کاممان بکاهد.

مهرماه امسال آقای زنگانه، مدیر کل پیشگیری‌های اجتماعی در قوه قضاییه، اعلام کرد در انتهای سال ۹۷، پروند‌های طلاق توافقی وارد شده به محاکم  قضایی ۴٫۶ دهم درصدکاهش پیدا کرده است.

همچنین پرونده‌های طلاق توافقی در ۶ ماهه نخست امسال(سال ۹۸) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، نزدیک به ۱۲ هزار پرونده کاهش داشته است. در سه ماهه نخست نیز، طلاق توافقی بیش از ۱۱ درصد کاهش داشته است. (از ۸۲ هزار و ۹۵۲ پرونده به ۷۴ هزار و ۲۷۶)