ترتیب رسیدگی پرونده های مالیاتی در هیئت‌های حل اختلاف صورت حضوری برگزار میشود و مؤدی یا نماینده او و همچنین نیز نماینده اداره امورمالیاتی در جلسه رسیدگی حاضر خواهند شد. وقت جلسه قبلا به آنان ابلاغ شده و تاریخ ابلاغ و روز جلسه نیز نباید کمتر از ده روز بوده باشد. نکته مهم این است که عدم حضور آنان باعث نخواهد شد که جلسه رسیدگی برگزار نشود.
شورای عالی مالیاتی
شورای عالی مالیاتی که مرجع عالی در حل اختلاف میشود دارای وظایف مهمی است تا آنجا که به عنوان بازوی مشورتی رئیس کل سازمان امور مالیاتی یا وزیر امور اقتصادی و دارایی به شمار میآید.
شورای عالی مالیاتی مرکب از ۲۵ نفر عضو است که از بین اشخاص صاحب‌نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی که حداقل دارای مدرک تحصیلی کارشناسی هستند و به پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی و حکم که ازطرف وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌گردند. بایستی توجه داشت که دوره عضویت اعضا سه سال خواهد بود و در طول این مدت اعضا تغییری نخواهند کرد.
وظایف و اختیارات شورای عالی مالیاتی
اولین وظیفه این شورا تهیه آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های است که مربوط به نحوه اجرای قانون مالیات‌های مستقیم میشود.
سایر وظایف به شرح ذیل می باشد.
– پیشنهاد و اعلام نظر در مورد شیوه اجرای قوانین و مقررات مالیاتی.
– اظهارنظر در مورد موضوعات و مسائل مالیاتی که وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس سازمان ارجاع می‌نمایند.
– رسیدگی به آرای قطعی هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی.
در مورد رسیدگی به آرای قطعی هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی، شورای عالی مالیاتی دارای هشت شعبه است که درهر شعبه سه نفراعضا وجود دارد. نحوه رسیدگی در شورای عالی مالیاتی به صورت ماهوی نبوده است وشکلی میباشد. نکته حائز اهمیت در مورد آرای حل اختلاف درصورت نقض رای هیئت حل اختلاف پرونده به هیئت دیگری ارجاع خواهد شد و این هیئت مکلفمیگردد مطابق نظریه شورا عمل نماید.
آرای وحدت رویه شورای عالی مالیاتی
هرگاه در شعب شورای عالی مالیاتی نسبت به موارد مختلف رویه‌های مختلف اتخاذ شده باشد حسب ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی یا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور یا رئیس شورای عالی مالیاتی هیئت عمومی شورای عالی مالیاتی با حضور رئیس شورا و روسای شعب تشکیل خواهد شد و موضوع مورد اختلاف را بررسی کرده و نسبت به آن اتخاذ نظر و اقدام به صدور رای می‌نمایند. رای هیئت عمومی که با دو سوم اعضا اتخاذ می‌گردد برای شعب شورا و هیئت‌های حل اختلاف در موارد مشابه لازم‌الاتباع است.
هیئت مقرر در ماده ۲۵۱ ق.م.م مکرر
این مرجع رسیدگی به عنوان یکی از طرق شکایت فوق‌العاده رسیدگی به شکایات از مالیات‌های قطعی به علت انقضای مهلت‌های اعتراض قابل طرح در مرجع دیگری نیستند میباشد. این مرجع در خصوص موضوع در مورد مالیات‌های غیرمستقیم نیزمی باشد. دستور رسیدگی در این مرجع که با وزیر امور اقتصادی و دارایی میباشد به هیئتی مرکب از سه نفر به انتخاب وزیر ارجاع گردیده و رای اکثریت قطعی و لازم‌الاجرا خواهد بود نکته مهم این است که آرای این هیئت سه نفری قابل شکایت در دیوان عدالت اداری خواهد بود.
دیوان عدالت اداری
دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع قضایی بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی و هیئت‌ها و کمیسیون‌ها نظارت خواهد داشت و این نظارت از طریق رسیدگی قضایی صورت خواهد گرفت.
نظارت دیوان عدالت اداری به سه حالت انجام خواهد شد:
حالت اول : مطابق بند ۱ از ماده ۱۱ قانون در مورد رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین‌نامه‌ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری‌ها از حیث مخالفت مدلول آنها با قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و سوءاستفاده از اختیارات که از جمله صلاحیت‌های هیئت عمومی دیوان عدالت اداری است. دیوان عدالت اداری مفاد این بند از قانون را از طریق ابطال مصوبات یا بخشنامه‌ها احرا خواهد کرد.
حالت دوم: مطابق بند ۲ از ماده ۱۱ قانون در مورد رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آرا و تصمیمات کمیسیون‌های مالیاتی میباشد. دیوان عدالت اداری این بند را که از طریق رسیدگی به اعتراضات و شکایات نسبت به آرای کمیسیون‌های حل اختلاف یا شورای عالی مالیاتی یا کمیسیون مقرر در ماده ۲۵۱ مکرر صورت می‌گیرد مورد رسیدگی قرار میدهد.
حالت سوم: در صورت انقضای مهلت‌های اعتراض بر طبق بند ۲ ماده ۱۱ قانون دیوان عدالت اداری، دیوان صلاحیت رسیدگی به برگ قطعی مالیات را خواهد داشت. این نکته حائز اهمیت است که برگ قطعی مالیات چون از تصمیمات و اقدامات واحد دولتی به حساب میآید لذا مستقیما قابل طرح در دیوان عدالت اداری خواهد بود.
