شکایت کیفری چک

فرض کنید برای دریافت طلب خود از شخصی یک چک دریافت می‌کنید و به بانک می‌روید و با عدم موجودی در حساب صادرکننده مواجه می‌شوید! در این مورد شما باید چه اقدامی کنید؟ آیا می‌توانید اقدام به طرح شکایت کیفری چک کنید یا خیر؟

گواهی عدم پرداخت

حتماً عبارت شکایت کیفری چک به گوشتان خورده است. این عبارت در بین کسبه به وفور به شنیده می‌شود. به‌طور کلی منظور از این نوع چک همان طرح شکایت نسبت به چک بلامحل در دادسرا می‌باشد و نه چیز دیگر! ذکر این نکته لازم است که اگر چکی به هر علتی اعم از بسته بودن حساب صادرکننده و یا نبود مقدار پول کافی در حساب و همچنین عدم تطابق امضا قلم‌خوردگی یا اختلاف در متن چک پرداخت نگردد، چک پرداخت نشدنی محسوب می‌گردد. در این حالت بانک نسبت به چک مبادرت به صدور گواهی عدم پرداخت می‌نماید و با استفاده از این گواهی می‌توانید به مراجع قضایی رفته و حق و حقوق خود را استیفا کنید.
دارنده چکی که نسبت به آن عدم پرداخت صادر شده است با این گواهی به دادسرا مراجعه خواهد کرد و با طرح کردن شکایت هم می‌تواند وجه چک را مطالبه کند و هم مجازات برای صادرکننده چک بلامحل بخواهد. بنابراین مزیت شکایت کیفری چک این است که وکیل شما می‌تواند دو خواسته حقوقی و کیفری را درخواست کند و مرجع قضایی به آن شکایت کیفری بر مبنای هر دو خواسته رسیدگی‌کند. نکته‌ای که باید در اینجا در نظر داشت این است که شکایت کیفری نسبت به صادرکننده امکان‌پذیر است و نمی‌توان بر علیه اشخاص دیگر این اقدام را نمود.

اهمیت زمان در شکایت کیفری

زمان در طرح شکایت کیفری چک بسیار اهمیت دارد. کسی که می‌خواهد نسبت به چک اقدام کیفری کند بایستی مطابق ماده ۱۱ قانون صدور چک در مهلتی که بیشتر از شش ماه نیست اقدام به برگشت زدن چک کند و اگر او بعد از شش ماه اقدام به اخذ گواهی عدم پرداخت کند حق خود را نسبت به شکایت کیفری چک از دست خواهد داد.
قانون‌گذار در قوانین ایران تلاش نموده است با استمداد از ضمانت اجرای کیفری و پیش بینی مراجع قضایی مربوطه دامنه حمایت از این سند را افزایش دهد. با عنایت به قانون جدید چک و اهداف قانون‌گذار به‌منظور جلوگیری از صدور چک بلامحل امید است که کمتر شاهد این دسته از چک‌ها باشیم و اعتبار و ارزش این سند تجاری مجدد به جامعه بازگردانده شود. در خصوص شکایت کیفری چک و تغییرات جدید قانون چک در مقاله‌ی جداگانه به آن خواهیم پرداخت و در اینجا قصد داریم در خصوص چک کیفری و نحوه اقدام آن توضیحات مفید و کاربردی ارائه نماییم.

شرایط کیفری شدن چک

این شرایط در ماده ۱۱ قانون صدور چک مشخص گردیده است به‌طوری که اگر چکی شرایط ذیل را داشته باشد دیگر نمی‌توان نسبت به آن شکایت کیفری چک طرح کرد:
الف)- شش ماه از تاریخ صدور چک و شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشد.
ب)- کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی انتقال شود مگر انتقال قهری باشد (مثل ورثه).
ج) هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد و یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو به دیگری واگذار نماید تعقیب کیفری موقوف خواهد شد.
د) وقتی صادرکننده قبل از طرح دعوی کیفری رضایت ذینفع را جلب نماید.

شرایط شکایت کیفری چک

وفق ماده ۱۳ قانون صدور چک شرایط شکایت کیفری چک از این قرار است:
۱٫ درصورتی که ثابت شود چک سفید امضا داده شده باشد شکایت کیفری منتفی است. البته همانگونه که مستحضرید وفق قانون جدید چک امکان صدور چک سفید امضا میسور نیست بدلیل اینکه صادرکننده مکلف است تمام اطلاعات مربوط به ارکان چک از قبیل تاریخ و مبلغ و ذینفع آن را در فیزیک چک و در سامانه بانک مرکزی درج نماید.
۲٫ هرگاه در متن چک، وصول چک منوط به تحقق شرطی شده باشد شکایت کیفری منتفی خواهد شد.
۳٫ چنانچه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است در اینصورت نیز حق شکایت کیفری منتفی است.
۴٫ در صورتی که ثابت گردد چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد. لازم به توضیح است این آیتم نیز درخصوص چک‌های قدیم موضوعیت دارد چرا که وفق مطالب ارائه شده امکان صدور چک بدون تاریخ و بدون مبلغ درخصوص چک‌های جدید میسر نمی‌باشد و با این موضوع عملا چک‌هایی که در گذشته بدون مبلغ و یا تاریخ جهت ضمانت داده می‌شد؛ عملا امکان صدور ندارند.
دلیل اهمیت شکایت کیفری چک

تفاوت چشمگیری درخصوص طرح دعوی حقوقی و کیفری درخصوص چک وجود دارد. دارنده چک کیفری می‌تواند با مراجعه به دفترخدمات قضایی و یا دادسرا و تنظیم شکایت کیفری وجه چک کیفری و خسارت خود را طلب کند و متهم که همان صادرکننده چک بلامحل است پس از حضور در دادسرا و تفهیم اتهام، با صدور قرار تامینی از قبیل کفالت یا وثیقه مواجه می‌شود و اگر عاجز از تودیع آن باشد روانه زندان خواهد شد. بنابراین می‌بینیم که علاوه بر اخذ وجه چک و خسارت آن توسط ذینفع بحث حبس و پرداخت جریمه به صندوق دولت و… در شکایت کیفری وجود دارد و این موضوع ذینفعان چک بلامحل را جهت شکایت کیفری ترغیب می‌نماید.

روند شکایت کیفری

روند رسیدگی نسبت به شکایت کیفری چک به این صورت است که ابتدا دعوی در دادسرا مطرح می‌شود. دادسرا مبادرت به رسیدگی نموده و تحقیقات خود را تکمیل می‌کند و مراتب را به دادگاه کیفری ارسال می‌دارد. دادگاه کیفری بر طبق ماده ۷ قانون صدور چک و متناسب به مبلغ چک پرداخت نشده برای صادرکننده مجازات تعیین می‌کند:
• اگر مبلغ چک کمتر از ده میلیون ریال باشد حبس تا شش ماه
• اگر مبلغ چک از ده تا پنجاه میلیون ریال باشد حبس از شش ماه تا یک سال حبس
• اگر مبلغ از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد حبس از یک تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال
پس از صدور رأی، طرفین نسبت به رأی صادره حق اعتراض خواهند داشت. مهلت اعتراض به آرای کیفری در خصوص کسانی که در ایران اقامت دارند از تاریخ ابلاغ رأی تا ۲۰ روز و در مورد افرادی که در خارج از کشور هستند ۲ ماه می‌باشد. اگر در مهلت ۲۰ روزه و یا دو ماهه تجدیدنظرخواهی انجام نشود یا اینکه تجدیدنظرخواهی صورت بگیرد و پس از رسیدگی مجدد رأی صادر شود نوبت به اجرا خواهد رسید. برای اجرا دادگاه صادرکننده رأی آن را به دادسرا می‌فرستد و بلافاصله اجرا آغاز می‌شود. هر زمان مبلغ چک پرداخت شود و یا رضایت حاصل گردد دادرسی و یا اجرای حکم نسبت به شکایت کیفری متوقف خواهد گردید.

شکایت کیفری بسیار بحث پیچیده‌ای است و اثبات و محکومیت صادرکننده نیازمند بهره‌مندی از وکلای متخصص در امر شکایت کیفری چک است. چرا که با یک شروع شکایت ناقص به دلیل عدم آگاهی به‌راحتی پرونده مختومه و مهلت قانونی شکایت کیفری از بین می‌رود و حق ذینفع آن تضییع خواهد شد. لذا دراین خصوص توصیه می‌گردد از وکلای مجرب شکایت کیفری چک مشورت کنید. برای اارتباط با وکلای ثمین عدالت کافی است با شماره ما با  ۰۲۱۲۶۷۱۱۲۸۹۰ تماس بگیرید. برای ارتباط با ما از سراسر کشور نیاز به شماره‌گیری کد نیست.