وکیل کیفری از جرم خیانت در امانت می گوید
وکیل کیفری شخصی است که در دعاوی کیفری مثل کلاهبرداری، زنا، قتل و رشوه دارای رزومه کاری و تجربه می‌باشد. کمک گرفتن از یک وکیل کیفری به دلیل علاقه و تبحری که در این دعاوی دارد انتخاب هوشمندانه‌ای است. چرا که در این پرونده‌ها برخلاف دعاوی حقوقی که مرتکب عمل تنها به ادای حقوق قانونی ملزم می‌شود، دادگاه برای فرد خاطی مجازات تعیین می‌کند. خیانت در امانت که موضوع این مقاله از موسسه حقوقی و داوری ثمین عدالت است، در حوزه دعاوی کیفری طبقه‌بندی می‌شود و رسیدگی به آن در حیطه تخصص وکیل کیفری است.
به‌طورکلی امانت، به مالی اطلاق می‌شود که به‌موجب قانون یا عقد قرارداد به فرد دیگری سپرده شود. خیانت نیز به معنای نقض عهد و پیمان‌شکنی است. خیانت در امانت، به مفهوم عدم رعایت امانت‌داری است و در قانون مجازات اسلامی جرم محسوب شده و مشمول مجازات برای مرتکبین و جبران خسارت از سوی ایشان است.
جدا از مباحث حقوقی و قانونی، خیانت در امانت در فرهنگ ما ایرانیان بسیار ناپسند است. اشعار و اندرز‌های زیادی در تشویق مردم به امانت‌داری و نکوهش خیانت در امانت وجود دارد. که از آن جمله می‌توان به اندرزی معروف از قابوس‌نامه اشاره کرد که درحکایتی زیبا بیان می‌شود: یکی از معانی لغت زینهار در ادبیات فارسی امانت است و زینهار دار در این اندرز همان امانت دار است.
زینهار دار نباید که زینهار خوار باشد!
عناصر مادی و معنوی جرم خیانت در امانت به بیان وکیل کیفری
عنصر مادی جرم خیانت در امانت
آنچه عنصر مادی جرم خیانت در امانت را تشکیل می‌دهد شامل استعمال مال مورد دعوا، تصاحب آن، اتلاف مال یا مفقود کردن مال است. این اعمال می‌تواند در قالب انجام فعل یا ترک فعل باشد. البته ماده ۶۷۴ قانون بیشتر به‌عنوان انجام فعل از آن یاد کرده است که در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم.
استعمال مال مورد دعوا
در صورتی که مالی که در امانت فردی باشد و وی از آن بدون اذن صاحب مال استفاده نماید مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
به‌طور مثال ممکن است فردی کلید خانه‌اش را در مدت مسافرت به شخص دیگری بسپارد و آن شخص را در مدت غیبت مالک اجاره دهد یا از آن کسب درآمد نماید.
اتلاف
یکی دیگر از مصادیق ارتکاب به خیانت در حین امانت اتلاف مال امانی یا مفقود کردن آن است به صورتی که صاحب قانونی آن دیگر نتواند از مال خویش استفاده نماید.
عنصر معنوی جرم خیانت در امانت
سوءقصد مجرم به جرم عام و خاص عنصر معنوی این جرم را تشکیل می‌دهد. در واقع سوءنیت عام به استعمال و تصرف مال امانت گرفته‌شده و سوءنیت خاص به معنای قصد و نیت وارد آوردن ضرر به دیگری است. درنتیجه می‌توان تعدی یا تفریط مال موضوع امانت که با سوءنیت همراه باشد را مستوجب مسئولیت کیفری دانست.
اثبات خیانت در امانت به کمک وکیل کیفری
جرائم به دو دسته تقسیم می‌شوند. جرائم با جنبه خصوصی و جرائم با جنبه عمومی. جرائم خصوصی به مواردی اطلاق می‌شود که اثر فردی داشته و از طریق دعاوی حقوقی قابل پیگیری هستند. اما دسته دیگر جرم‌هایی هستند که جنبه عمومی دارند. اثبات این جرم‌ها به لحاظ حقوقی کار بسیار پیچیده‌ای است و نیازمند تبحر و دانش حقوقی است. مانند خیانت در امانت و فروش مال غیر که در این موارد تخصص و دانش وکیل کیفری خوب در اتخاذ بهترین راهکار حقوقی بسیار مهم است.
طبق گفته وکیل کیفری ، برای اینکه بتوان استفاده و تصرف خارج از عرف از مال امانی را جرم تلقی نمود، سه شرط لازم است.
- وجود قرارداد قبلی بین طرفین دعوا
- اثبات وجود مال
- اثبات انجام فعل تحویل مال به متهم
همان‌طور که ذکر شد اولین شرط برای تحقق این جرم وجود قرارداد بین دو طرف مبنی بر تحویل مال به‌صورت امانی به‌طرف مقابل و اشاره به مال موضوع دعوا است. اما باید توجه داشت که در جرم خیانت در امانت تنها ضمانت‌های اجرایی حقوقی قرارداد مطرح نمی‌باشد. این جرم در اصل بر ورود ضرر و زیان به‌صورت متقلبانه و بدون وجاهت قانونی بر مالکیت دلالت دارد.
در شکایات خیانت در امانت وکیل کیفری با مطالعه اسناد پرونده و پرسیدن سوالات تعیین کننده از موکل اطلاعات کاملی از پرونده موکل جمع‌آوری می‌کند و در دفاع شفاهی و تنظیم لایحه به کار می‌بندد.
فرد خائن در این دعاوی می‌تواند شخصی حقیقی یا حقوقی باشد. در صورتی که متهم حقوقی باشد مدیر سازمان یا خود شخصیت حقوقی تعقیب می‌شوند. همچنین با در نظر گرفتن قاعده تسبیب اگر یک نفر مسبب ارتکاب فرد دیگری به جرم خیانت باشد، وی نیز به‌عنوان مداخله غیرمستقیم در جرم تحت پیگیری قرار می‌گیرد.
فروش مال غیر با دعوی خیانت در امانت تفاوت دارد
به دلیل تشابهات زیادی که بین پرونده‌های خیانت در امانت و فروش مال غیر وجود دارد، این دو معمولا به اشتباه در بین مردم به جای هم بکار برده می‌شوند. ولی در مباحث حقوقی دو مبحث کاملا جدا از هم هستند. در کنار تشابهاتی که در ماهیت این دو دعوی وجود دارد، یکی از این شباهت‌ها این است که هر دو در حیطه تخصص وکیل کیفری است.
برای روشن شدن وجه تمایز فروش مال غیر با خیانت در امانت در ادامه توضیحاتی مختصر در مورد فروش مال غیر آورده‌ایم. مالک یا متصرف قانونی هر مالی، اختیار آن را دارد که بنا به قوانین از آن استفاده نموده و نسبت به آن رفتار کند. بنابراین فروش، انتقال، اجاره هر مالی تنها در اختیار صاحب قانونی آن است.
اما حالاتی وجود دارد که فردی بدون اطلاع صاحب مال اقدام به انتقال آن به دیگری می‌نماید یا به عبارتی به جرم فروش مال غیر که نوعی کلاهبرداری است دست می‌زند. این جرم از آن لحاظ کیفری محسوب می‌شود که علاوه بر آسیب خصوصی به مال مالک، نظم و آرامش جامعه را به هم می‌زند. از این رو جنبه عمومی جرم نیز قابل بررسی است.
قانون برای این جرم مجازات‌هایی در نظر گرفته است از جمله مجازات حبس از یک تا هفت سال، پرداخت مبلغ معادل مال، برگرداندن مال به صاحبش و محرومیت‌های مادام‌العمر از مشاغل دولتی.
