چقدر از قانون تامین اجتماعی میدانید؟ قانون تامین اجتماعی و قانون کار همانطور که از نامشان بر میاید با هدف امنیت و آرامش جسمی و روحی آحاد مردم بوجود آمده است. قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی در سال ۱۳۸۳ تصویب شده است که یکی از مهم‌ترین مواد قانونی آن ماده یک است که در آن مصادیق رفاه و تأمین اجتماعی بیان شده. یازده مورد برشمرده شده از این قرار است:
۱- بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت
۲- بیکاری
۳- پیری
۴– درراه‌ماندگی، بی‌سرپرستی و آسیب‌های اجتماعی
۵- حوادث و سوانح
۶- ناتوانی‌های جسمی، ذهنی و روانی
۷- بیمه خدمات بهداشتی، درمانی و مراقبت‌های پزشکی
۸- حمایت از مادران به‌خصوص در دوران بارداری و حضانت فرزند
۹- حمایت از کودکان و زنان بی‌سرپرست
۱۰- کاهش نابرابری و فقر
۱۱- امداد و نجات
طبق اصل ۲۱ قانون اساسی دولت موظف است از محل درآمدهای عمومی و حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یکایک افراد کشور تأمین کند.
مشمولین تأمین اجتماعی پنج دسته هستند
مشمولین مقررات تأمین اجتماعی پنج دسته هستند. که عبارتند از:
۱- بیمه‌شدگان اجباری
۲- بیمه‌شدگان اختیاری
۳- رانندگان
۴- کارگران ساختمانی
۵- مستخدمین دولتی که تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی هستند.
دو دسته بیمه‌شدگان اجباری و اختیاری جزو مهم‌ترین گروه‌ها هستند و سوال اغلب افراد در مورد این دو گروه است که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.
بیمه خویش‌فرما در قانون بیمه تامین اجتماعی
بیمه خویش‌فرما بیمه‌ای است که متقاضی شخصاً برای دریافت آن اقدام می‌کند و حق بیمه پرداخت می‌کنند. بیمه اختیاری و بیمه کارفرمایان از نوع خویش فرما است.
در بیمه اختیاری کافی است بیمه‌گر به تامین اجتماعی مراجعه و ثبت‌نام کند و حق بیمه بپردازد. میزان حق بیمه اختیاری بیست و شش درصد از حقوق ماهانه است. از مزایایی در این بیمه به بیمه‌شده اختصاص داده می‌شود حقوق بازنشستگی یا مستمری، حقوق ازکارافتادگی، هزینه‌های درمانی و هزینه کفن و دفن است.
برای استفاده از این نوع بیمه باید سابقه پرداخت سی روز حق بیمه را داشته باشید و سن شما حداکثر پنجاه و پنج سال باشد. درصورتی‌که سن بیمه‌گزار بیشتر باشد کواردی مثل حق بیمه متفاوت خواهد بود. قانونی هم هست که به بیمه‌گزارانی که ۱۰ سال سابقه بیمه دارند اجازه می‌دهد از بیمه اختیاری استفاده نمایند.
نوع دیگر بیمه خویش فرما بیمه کارفرمایان است. کارفرما با پرداخت ۲۷% از حقوق ماهانه خود بیمه می‌شود و خدماتی مثل دفترچه درمان، بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی دریافت می‌کند. نکته مهم در بیمه خویش فرما عدم پوشش بیمه بیکاری است.
بیمه اجباری و بیمه کارگر
طیق قانون کار پس از انعقاد قرارداد کار کارفرمایان باید افرادی که در کارگاه، شرکت، کارخانه آن‌ها کار می‌کنند بیمه کنند و مطابق قانون کار حقوق و مزایا پرداخت کنند. حق بیمه تامین اجتماعی در بیمه اجباری ۳۰ درصد از حقوق بیمه‌شده است که ۲۳ درصد آن توسط کارفرما و ۷ درصد توسط بیمه‌شده پرداخت می‌شود.
طبق تعریف مندرج در ماده دو و سه قانون کار که ملاک عمل در قانون تامین اجتماعی است تعریف دقیقی از کارفرما و کارگر درج شده است:
کارگر: کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.
کارفرما: شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور‌در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
الزام کارفرما به بیمه کردن کارگران در ماده ماده ۱۴۸ قانون کار آمده است:
«کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تامین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.»
اگر کارفرما برای بیمه کردن کارگر اقدامی انجام ندهد باید تمام حقوق متعلق به او (سهم کارفرما) را بپردازد و با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد.
برای رزرو وقت مشاوره حقوقی با وکیل مسلط به قانون تامین اجتماعی و کار تماس بگیرید. برای کسب اطلاعات در مورد قرارداد کار نیز پیشنهاد می‌شود مقالات زیر را مطالعه بفرمائید.
انواع قراردادهای کار و مزایای کارگر در قرارداد پاره‌وقت – بخش اول
انواع قراردادهای کار و مزایای کارگر در قرارداد پاره‌وقت – بخش دوم
