جرائم اینترنتی یکی از شایع ترین جرائم در دنیای امروز است. این جرائم می توانند آسیب زیادی به افراد در جامعه برسانند. با رشد روزافزون اینترنت و استفاده از آن در میان افراد مختلف جامعه جرائم اینترنتی نیز افزایش چشمگیری داشته است و افراد زیادی با مراجعه به دادسرا در پی دستیابی به حقوق از دست رفته خود هستند. در زمینه جرائم اینترنتی همواره قوانین جدیدی نیز به تصویب می رسد تا بتواند امنیت کاربران در فضای مجازی و حقوق از دست رفته آنها را به خوبی تأمین کند. اما آگاهی از نکاتی می تواند به حفظ امنیت در فضای مجازی کمک کرده و مانع از وقوع جرائم اینترنتی شود. در ادامه تلاش خواهیم کرد که سؤال های رایجی درباره جرائم اینترنتی که می تواند باعث آگاه سازی و حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران شود را مرور کنیم. با ثمین عدالت در بخش دوم رایج ترین سؤال ها درباره جرائم اینترنتی همراه باشید.
مهم ترین جرائم اینترنتی چه مواردی را شامل می شوند؟
مهم ترین جرائم اینترنتی را بسته به میزان وقوع و شایع بودن آنها طبقه بندی می کنند. مهم ترین جرائم اینترنتی بسته به میزان وقوع و شایع بودن آنها عبارتند از مزاحمت، توهین، سرقت، تروریسم، جاسوسی، هک، قتل، روسپیگری، استفاده رایگان غیرمجاز، نقض کپی رایت و نفوذ که مهم ترین انواع جرایم در فضای مجازی را تشکیل می دهند.
آیا ارسال کامنت‌های توهین آمیز در فضای مجازی جرم است؟
یکی از سؤال هایی که بسیار پرسیده می شود درباره کامنت ها و پیام های توهین آمیز در فضای مجازی است. توهین و هتک حیثیت در فضای مجازی جرم است و دارای مجازات می‌باشد. لازم است کاربران به این موضوع توجه ویژه داشته باشند، شایان ذکر است مطالبی که در فضای مجازی یا شبکه‌های اجتماعی منتشر و یا به اشتراک گذاشته می‌شود بازتاب وسیع‌تری نسبت به فضای حقیقی دارد. انتشار و یا به اشتراک‌گذاری کامنت‌هایی که به کاربران توهین و یا فحاشی می‌کنند جرم بوده و این کار تبعات قانونی در پی دارد و همچنین مطابق ماده ۷۰۰ قانون تعزیرات، هر فردی با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی شخصی را هجو کند یا هجویه را منتشر کند، به حبس از یک تا ۶ ماه محکوم می‌شود.
آیا ایجاد صفحه به نام هنرمندان در شبکه‌های اجتماعی جرم است؟
طبق فصل ۵ قانون جرایم رایانه‌ای ساخت پروفایل جعلی برای هنرمندان یا سایر افراد به عنوان نشر اکاذیب و هتک حیثیت مطرح شده است و برای مواردی که افراد اقدام به فتوشاپ عکس یا فیلم کنند از ۹۱ روز تا ۲ سال حبس در نظر گرفته شده است. البته اگر این تصاویر مستهجن باشد علاوه بر حداکثر مجازات حبس جریمه‌ای نیز در نظر گرفته می‌شود. طبق قانون اگر فردی بدون رضایت شخص دیگری اسرار و تصویر خانوادگی او را منتشر کند مجازات زندان به دلیل تشویش اذهان عمومی برای او در نظر گرفته می‌شود. بنابراین در این مورد نیز قوانین سختگیرانه ای اعمال می شود و این موارد دارای محکومیت و مجازات است.
آیا جرائم اینترنتی دادسرای ویژه خود را دارد؟
بله . جرائم اینترنتی دادسرای ویژه خود را دارد. دادسرای ناحیه ی ۳۱ استان تهران ویژه رسیدگی به جرایم رایانه‌ای و فناوری اطلاعات است. در این دادسرا افرادی آشنا و آگاه در زمینه اینترنت و رایانه فعالیت دارند. اگر مورد کلاهبرداری و یا سودجویی اینترنتی قرار گرفته‌اید به راحتی می توانید از طریق این مجتمع قضایی پیگیر مطالبه خود باشید. این دادسرا در خیابان مطهری قرار دارد و به شکل ویژه بر جرائم اینترنتی تمرکز دارد.
آیا فروش و استفاده از فیلترشکن جرم است؟
در زمینه استفاده از فیلترشکن توصیه می شود که که کاربران از این ابزار‌ها استفاده نکنند چرا که علاوه بر اینکه منجر به جاسوسی از آنها می‌شود، ممکن است، اطلاعات سیستم آنها نیز به سرقت رود. بسیاری از نرم افزارها و فیلترشکن‌ها قابلیت جاسوسی دارند و زمانی که از آنها استفاده شود تمامی اطلاعاتی که از طریق این کانال رمز عبور می‌کند در انتهای مسیر ارتباط رمزگشایی شده و در اختیار فردی که ارائه کرده قرار می‌گیرد. این ابزار‌ها برخلاف ظاهری که برای برقراری امنیت دارند در برخی موارد به صورت معکوس عمل کرده و موجب ناامنی می‌شوند. پس لازم است کاربران در این زمینه ها هشیاری لازم را داشته باشند.
افراد پس از رمزگشایی می‌توانند اطلاعات حساس از جمله کد شناسایی رمز عبور را به دست آورند. ضمن اینکه هر نوع اطلاعاتی که از این طریق انتقال یابد می‌تواند مورد سوء‌استفاده قرار گیرد. براساس قانون انتشار، آموزش و فروش فیلترشکن ممنوع شده و پلیس با افرادی که اقدام به این کار می‌کنند برخورد قانونی می‌کند. البته در قانون مجازاتی برای استفاده کنندگان ازآن در نظر گرفته نشده است چرا که این ابزار‌ها کارکردی دو گانه دارند و برای انتقال امن اطلاعات برنامه ریزی شده‌اند.
عضویت در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک جرم است؟
خیر. شبکه‌های اجتماعی اساساً با هدف ایجاد تسهیل ارتباطات تشکیل شده اند. اما استفاده از این شبکه‌ها با ملاحظاتی نیزهمراه است. هنگامی که ارتباطات تسهیل شد و ما دایره دوستانی را تشکیل دادیم به مرور زمان یک جمعیت بسیار بزرگی اطلاعات زیادی را در اختیار شرکتی که این خدمات را ارائه می‌دهد می‌‌گذارند. این شرکت نیز اطلاعات را روی سرورش ذخیره می‌کند. بسیاری از شبکه‌های اجتماعی حق استفاده از اطلاعات افراد را برای خودشان قائل هستند. البته هموطنان باید در مورد سوء‌استفاده و برداشت این اطلاعات هوشیار باشند. چرا که این موضوع می‌تواند در سطح ملی نیز آسیب‌زا باشد چرا که با قرار دادن اطلاعات افراد یک کشور، مسئولان سایت می‌توانند رفتار‌شناسی یک ملیت را انجام دهند. ضمن اینکه آسیب‌های دیگری نیز وجود دارد که از ناآگاهی افراد در خصوص استفاده صحیح از این شبکه‌ها ناشی می‌شود. با افزایش آگاهی و آشنایی با موارد آسیب زا می توان این آسیب ها را به حداقل رساند.
به طور کلی می‌توان گفت شبکه‌های اجتماعی ابزاری هستند که می‌توان از آنها خوب و یا بد استفاده کرد. البته باید به سمتی حرکت کرد که آگاهی‌های لازم به افراد و نحوه صحیح استفاده از آن را آموزش دهیم. ضمن اینکه باید کاری کرد که هموطنان به سرویس ایمیل و شبکه‌های اجتماعی داخلی گرایش پیدا کنند و از آنها استفاده کنند این کار باعث افزایش امنیت اطلاعات آنها نیز می شود.
1 دیدگاه در ”سؤال‌های رایج درباره جرائم اینترنتی / بخش دوم“