تعریف مهریه و انواع آن

مهریه یا صداق که کابین نیز گفته می‌شود. مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌گردد و مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود. مواد 1078 تا 1101 (24 ماده) که همگی از فقه امامیه گرفته شده است به این موضوع اشاره می‌کند.

 

اقسام مهریه:

1- مهرالمسمی (نامیده شده)

هرگاه مهر در عقد تعیین شده باشد آن را مهرالمسمی گویند، که از فقه امامیه گرفته شده. ماده 1100

شرایط مهرالمسمی عبارتند از:

 1- مالیت داشته باشد یعنی دارای ارزش اقتصادی و قابل خرید و فروش باشد. ماده 1078

2- قابل تملک به وسیله زن باشد: ماده 1078 زن بتواند به محض وقوع عقد آن را به ملکیت خود در بیاورد.

3- مالی که مهر بر آن واقع می‌شود باید مال شوهر باشد ولی ملک دیگری را هم با اذن و اجازه مالک می‌توان مهر قرار داد. اگر مالک ملک و صاحب مال اجازه ندهد شوهر باید مثل یا قیمت آن را بدهد. ماده 1100

4- معلوم باشد: معلوم بودن مهر این است که مقدار، جنس، وصف آن مشخص باشد. 1079

5- معین باشد: مهر باید طوری معین شود که مردد نباشد. استنباط شده از ماده 190 ق. م

6- دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد. 215 و 348 ق. م

7- قابلیت تسلیم داشته باشد: شوهر باید قدرت تسلیم مهر را به زن داشته باشد. استنباط شده از ماده 348 ق. م

مقدار مهرالمسمی 1080. در این زمینه می‌گوید با تراضی طرفین مشخص می‌شود.

مهرالمثل:

مهری است به موجب قرارداد تعیین نشده بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، زیبایی، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی و مقتضیات زمان و مکان معین می‌شود. 1091

برابر قانون مدنی زن در موارد زیر مستحق مهرالمثل می‌باشد:

1- هرگاه مهر در عقد تعیین نشده باشد و قبل از تراضی بر مهر معین بین زوجین نزدیکی واقع شود. ماده 1087

2- هرگاه عدم مهر در عقد شرط شده باشد ولی قبل از تراضی زوجین بر مهر نزدیکی واقع شود.

3- هرگاه توافق طرفین درباره مهرالمسمی به جهتی باطل باشد. چنان که مال تعیین شده مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد.

4- هرگاه نکاح باطل و زن جاهل به بطلان بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد. 1099

مهرالمتـعه:

چنانچه در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه متعلقه خود که با او نزدیکی نکرده است مهریه پرداخت می‌کند این مهریه مهرالمتعه است. 1093

مهرالسنه یا مهر محمدی:

مهری که پیامبر اسلام برای حضرت فاطمه زهرا مقررکرده‌اند و آن عبارت است از 262 و نیم مثقال نقره

چند نکته:

اگر مهریه پول نقد باشد، به نرخ روز حساب می شود.

اگر مردی فوت کند و زن مهریه خود را بخواهد، تاریخ فوت ملاک خواهد بود.

ملاک محاسبه مهریه به نرخ روز شاخص تورم بانک مرکزی است که هر سال اعلام می شود.

اگر زن و شوهر هنگام عقد یا پس از آن برای محاسبه مهریه روش دیگری را توافق کرده باشند، طبق توافق آنها عمل خواهد شد.