تعریف مهریه و انواع آن

مهریه یا صداق که کابین نیز گفته می‌شود. مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌گردد و مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود. مواد ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۱ (۲۴ ماده) که همگی از فقه امامیه گرفته شده است به این موضوع اشاره می‌کند.

 

اقسام مهریه:

۱- مهرالمسمی (نامیده شده)

هرگاه مهر در عقد تعیین شده باشد آن را مهرالمسمی گویند، که از فقه امامیه گرفته شده. ماده ۱۱۰۰

شرایط مهرالمسمی عبارتند از:

 1- مالیت داشته باشد یعنی دارای ارزش اقتصادی و قابل خرید و فروش باشد. ماده ۱۰۷۸

۲- قابل تملک به وسیله زن باشد: ماده ۱۰۷۸ زن بتواند به محض وقوع عقد آن را به ملکیت خود در بیاورد.

۳- مالی که مهر بر آن واقع می‌شود باید مال شوهر باشد ولی ملک دیگری را هم با اذن و اجازه مالک می‌توان مهر قرار داد. اگر مالک ملک و صاحب مال اجازه ندهد شوهر باید مثل یا قیمت آن را بدهد. ماده ۱۱۰۰

۴- معلوم باشد: معلوم بودن مهر این است که مقدار، جنس، وصف آن مشخص باشد. ۱۰۷۹

۵- معین باشد: مهر باید طوری معین شود که مردد نباشد. استنباط شده از ماده ۱۹۰ ق. م

۶- دارای منفعت عقلایی و مشروع باشد. ۲۱۵ و ۳۴۸ ق. م

۷- قابلیت تسلیم داشته باشد: شوهر باید قدرت تسلیم مهر را به زن داشته باشد. استنباط شده از ماده ۳۴۸ ق. م

مقدار مهرالمسمی ۱۰۸۰٫ در این زمینه می‌گوید با تراضی طرفین مشخص می‌شود.

مهرالمثل:

مهری است به موجب قرارداد تعیین نشده بر حسب عرف و عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، زیبایی، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی و مقتضیات زمان و مکان معین می‌شود. ۱۰۹۱

برابر قانون مدنی زن در موارد زیر مستحق مهرالمثل می‌باشد:

۱- هرگاه مهر در عقد تعیین نشده باشد و قبل از تراضی بر مهر معین بین زوجین نزدیکی واقع شود. ماده ۱۰۸۷

۲- هرگاه عدم مهر در عقد شرط شده باشد ولی قبل از تراضی زوجین بر مهر نزدیکی واقع شود.

۳- هرگاه توافق طرفین درباره مهرالمسمی به جهتی باطل باشد. چنان که مال تعیین شده مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد.

۴- هرگاه نکاح باطل و زن جاهل به بطلان بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد. ۱۰۹۹

مهرالمتـعه:

چنانچه در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه متعلقه خود که با او نزدیکی نکرده است مهریه پرداخت می‌کند این مهریه مهرالمتعه است. ۱۰۹۳

مهرالسنه یا مهر محمدی:

مهری که پیامبر اسلام برای حضرت فاطمه زهرا مقررکرده‌اند و آن عبارت است از ۲۶۲ و نیم مثقال نقره

چند نکته:

اگر مهریه پول نقد باشد، به نرخ روز حساب می شود.

اگر مردی فوت کند و زن مهریه خود را بخواهد، تاریخ فوت ملاک خواهد بود.

ملاک محاسبه مهریه به نرخ روز شاخص تورم بانک مرکزی است که هر سال اعلام می شود.

اگر زن و شوهر هنگام عقد یا پس از آن برای محاسبه مهریه روش دیگری را توافق کرده باشند، طبق توافق آنها عمل خواهد شد.