توجه به نکات حقوقی مهم در مورد طرفین قرارداد از مهم‌ترین مسائل در اصل صحت قرارداد است. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم چه ملاحظات و احتیاط‌هایی را باید رعایت کرد تا صحت قرارداد خدشه‌دار نشود.
بررسی‌هایی که طبق اصل صحت قرارداد در مورد طرف قرارداد باید انجام داد
طرف قرارداد ممکن است شخص حقیقی و یا حقوقی باشد بنابراین باید پیش از عقد قرارداد درباره طرف مقابل بررسی‌هایی انجام شود برخی از این اقدامات در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی یکسان است و بعضی دیگر فقط در مورد یکی از این دو باید اعمال گردد.
بدیهی است که اگر طرف قرارداد یک شرکت معتبر و بزرگ دولتی یا خصوصی باشد پاره‌ای از احتیاط ها شاید لازم نباشد با این همه در مورد شرکتهای خصوصی معتبر باید وضعیت مالی آنها پیش از عقد قرارداد مورد بررسی قرار گیرد به ویژه وقتی که مبلغ قرارداد زیاد و رقم پیش پرداخت بالا باشد.
بررسی‌های مشترک درباره اشخاص حقیقی و حقوقی
موارد زیر پیش از قرارداد باید بررسی و روشن شود خواه طرف قرارداد حقیقی و یا حقوقی باشد.
بررسی امکانات
منظور از بررسی امکانات این است که روشن شود آیا طرفی که قصد دارد انجام امور را به عهده گیرد توانایی آن را از جهت تجهیزات و مواد اولیه و وضعیت مالی دارد یا نه؟
برای وصول به این منظور بازدید تجهیزات و ماشین آلات و بررسی ذخیره مواد اولیه موجود طرف و میزان نقدینگی او لازم است. در شرکتها باید دلایل مثبت زمینه پرونده شود و در افراد باید اسناد مربوط ملاحظه و تصویر مصدق آنها اخذ گردد برای حصول اطمینان می‌توان صحت مفاد اسناد و اطلاعاتی را که از طرف قرارداد گرفته می شود با بررسی مجدد نامحسوس احراز کرد.
بررسی صلاحیت
منظور از بررسی صلاحیت این است که روشن شود آیا طرف قرارداد صلاحیت علمی و فنی و قانونی انجام موضوع قرارداد را دارد یا خیر؟
در مورد اشخاص حقوقی این اطلاعات را از طریق بررسی وضعیت متخصصان مرتبط با شخص حقوقی می توان به دست آورد. اسامی و تخصص‌ها و سابقه کار متخصصان در شرکت هایی که از طرف سازمان برنامه درجه بندی شده اند در آن سازمان موجود است. در مورد اشخاص حقیقی می‌توان مدارک فنی و تحصیلی و گواهی سابقه آنها را مطالبه کرد و چند نمونه از کارهای انجام شده آنها را دید و احیاناً با صاحبان این کارها مذاکره‌ای داشت.
در موارد خیلی مهم و حساس می توان از کارشناسان رسمی دادگستری برای تعیین کیفیت کارهای انجام شده قبلی استفاده کرد غرض از صلاحیت قانونی مجوزها یا پروانه‌هایی است که افراد یا شرکتها باید برای انجام کارهای خاص از دولت بگیرد این گونه مجوزها در اموری نظیر لوله کشی گاز ارائه طرح طبقه بندی مشاغل و خلاصه مواردی که به علت اصطکاک با موارد ایمنی یا ارتباط با قوانین آمره و حوزه عمومی واجد اهمیت ویژه است باید از طرف مقامات رسمی صادر شود.
بررسی های مختص اشخاص حقوقی برای رعایت اصل صحت قرارداد
در مورد اشخاص حقوقی لازم است بررسی‌های زیر انجام گیرد.
بررسی هویت سهامداران و اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل
باید توجه داشت که بررسی هویت سهامداران در شرکتهای سهامی خاص و عام در بیشتر موارد عملاً مقدور نیست چون تعداد سهامداران زیاد و نقل و انتقال سهام در بسیاری از موارد غیر قابل کنترل است. اما در شرکتهای با مسئولیت محدود علاوه بر امکان بررسی هویت سهامداران هویت اعضای هیئت مدیره را هم می‌توان بررسی کرد.
هدف این است که اگر احیانا اعضای هیئت مدیره از افراد به اصطلاح مسئله‌دار شناخته شده یا احیاناً ممنوع المعامله هستند یا اموالشان مصادره شده آثار وجود این حالت قبل از عقد قرارداد بررسی شود. البته از نظر تحلیلی با توجه به جدایی شخصیت حقوقی از شخصیت سهامداران و مدیران آن شاید این احتیاط نوعی وسواس به نظر برسد.
بررسی آخرین تغییرات شرکت
این اطلاعات را از طریق مراجعه به دفتر ثبت شرکتها، سایت این مرجع و مطالبه و مطالعه آخرین روزنامه رسمی حاوی تغییرات و یا گواهی مصدق متن آگهی آخرین تغییرات می توان به دست آورد. هدف از این بررسی آن است که روشن شود کسی یا کسانی که قرارداد را امضا خواهد کرد تا صاحب امضای مجاز و تعهدآور شرکت هستند یا خیر.
بررسی اساسنامه شرکت و اصلاحات آن
هدف از بررسی اساسنامه این است که حدود اختیارات مدیران و محدودیت‌های این اختیارات و احیانا تشریفات ویژه‌ای که ممکن است اساسنامه برای معاملات خاص پیش بینی کرده باشد روشن شود.
بررسی های مختص اشخاص حقیقی در اصل صحت قراردادها
در مورد اشخاص حقیقی که کارخانه، کارگاه، دکان و یا انباری دارند بررسی‌های زیر ضروری است. محل کارخانه کارگاه متعلق به شخص طرف قرارداد است یا خیر در این خصوص ملاحظه اسناد مالکیت و اخذ فتوکپی آن لازم است. در صورتی که در انتخاب انطباق محل با صنعت تردیدی وجود داشته باشد باید با جلب نظر کارشناس رسمی امور املاک و ثبت رفع شود.
اگر محل استیجاری باشد باید دانست که مستند اجاره رسمی عادی و یا توافق شفاهی است در مورد سند عادی باید روشن شود که مستاجر که قصد دارد طرف قرارداد ما باشد مال را از خود مالک اجاره کرده و یا مستاجر دست دوم است. اگر مستاجر دست دوم باشد مورد اجاره با رضایت مالک به او منتقل شده یا نه چون در بسیاری از موارد فقط اعتبار مالی طرف قرارداد همان حق کسب و پیشه یا سرقفلی ملک استیجاری اوست هرگاه این اعتبار متزلزل باشد باید در انعقاد قرارداد تامل کرد.
بدیهی است اگر اجاره محل بر مبنای توافق شفاهی باشد احتیاط صد چندان لازم خواهد بود در چنین موردی اصولاً ارزش سرقفلی یا حق کسب و پیشه و تجارت را به عنوان اعتبار مالی از طرف قرارداد نباید به حساب آورد. بالاخره باید بررسی شود کسی که قصد انعقاد قرارداد را دارد همان کسی باشد که مالک عین یا حق کسب و پیشه ملک است یا بدون اینکه تصریح کند از جانب مالک عمل میکند. این اطمینان را با بررسی دقیق شناسنامه و اوراق هویت می‌توان بدست آورد.
اگر پرسشی در مورد اصل صحت قرارداد دارید با ما تماس بگیرید.
بنده همیشه به این موضوع فکر می کردم که بشه از طریق عابر بانک جریمه را پرداخت کرد. الان که خیلی بهتر شده، ان شالله هر روز شاهد نو آوریهای جالب و بی هزینه باشیم.