در این مقاله از سازمان حقوقی و داوری ثمین عدالت قصد داریم اطلاعات مفید و خواندنی در خصوص شرکتهای سهامی خاص به شما ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
تعریف شرکت سهامی خاص
یکسری اصطلاحات وجود دارد که بارها آن را شنیده‌ایم ولی تا زمانی که نیاز پیدا نکنیم دنبال کسب اطلاعات در موردش نمی‌رویم، حتی نمی‌توانیم چند دقیقه در مورد آن توضیح دهیم. بسیاری از اصطلاحات رایج در حوزه حقوق تجارت و شرکت‌ها از این دست هستند. ولی باید این را در نظر داشته باشیم که همیشه نمی‌توان بعد از احساس نیاز شروع به یاد گرفتن کرد. گاهی شرایط فوری است و تنها دانسته‌هایمان در یک موقعیت حساس تصمیم‌گیری به کارمان می‌آیند. در این نوشتار حقوقی می‌خواهیم به اختصار از شرکتهای سهامی خاص بگوییم. مطالب به اختصار و به ساده‌ترین بیان ممکن ارائه شده تا خواندن آن راحت باشد.
شرکت سهامی خاص شرکتی است که سرمایه آن منحصرا توسط موسسه تامین می‌شود. لذا عرضه سهام به عموم در این شرکت‌ها وجود ندارد. تعداد اعضای هیئت مدیره در شرکتهای سهامی (چه عام و چه خاص) نباید از ۵ نفر کمتر باشد.
– نقل و انتقال سهام در این شرکت‌ها بنا به ماده ۴۱ لایحه اصلاح قانون تجارت می‌تواند منوط به موافقت مدیران یا مشروط به اجازه مجامع عمومی باشد.
نحوه اتخاذ تصمیم در شرکتهای سهامی خاص
اتخاذ تصمیم در شرکتهای سهامی خاص از طریق مجامع موسس و فوق‌العاده و عادی به عمل می‌آید. در خصوص صلاحیت مجمع عمومی و مجمع عمومی فوق العاده به دلیل مشترک بودن آن در شرکتهای سهامی عام و خاص و اشاره به آن در مقاله اطلاعات مفید و خواندنی در خصوص شرکتهای سهامی عام از ذکر مجدد آن اجتناب می‌کنیم.
هیئت مدیران در شرکت های سهامی خاص
بر مبنای ماده ۸۲ لایحه اصلاح قانون تجارت تشکیل مجمع عمومی موسس در شرکت سهامی خاص الزامی نیست. پس در صورت عدم تشکیل مجمع عمومی موسس در اینگونه شرکت‌ها اولین مدیران از طریق صورتجلسه موضوع ماده ۲۰ لایه اصلاح قانون تجارت تعیین می‌شوند.
بیشترین مدت مدیریت مدیرها در این شرکت دو سال است. البته انتخاب مجدد آنها برای دوره‌های متوالی مانعی ندارد. طبق ماده ۱۰۷ لایحه اصلاح قانون تجارت اعضای هیئت مدیره در این شرکت‌ها می‌بایست سهامدار شرکت باشند.
اعضای هیئت مدیره ممکن است شخص حقوقی و حقیقی باشند. همچنین شخص حقیقی سهامدار شرکت ممکن است واجد اهلیت کامل باشد (عاقل بالغ و رشید) یا فاقد اهلیت کامل (فقیر، مجنون، سفیه) باشد؛ که در این صورت سرپرست قانونی آنها ایفای وظیفه می‌کند.
طبق ماده ۱۱۴ و ماده ۱۱۵ لایحه اصلاح قانون تجارت مدیرانِ شرکتهای سهامی خاص باید سهام وثیقه در صندوق شرکت بسپارند. چنانچه مدیری در هنگام انتخاب سهامدار شرکت باشد، اما تعداد سهامش کمتر باشد بایستی از تاریخ انتخاب، ظرف یک ماه سهام لازم را تهیه کرده و در صندوق تودیع نماید. در غیر اینصورت مستعفی محسوب خواهد شد.
شخصیت حقوقی شرکت تا چه زمانی پا برجاست؟
طبق ماده ۲۰۸ لایحه اصلاح قانون تجارت شخصیت حقوقی شرکت تا خاتمه امر تصفیه پابرجا است. لذا به صرف انحلال شرکت یا به صرف ورشکستگی شرکت، شخصیت حقوقی شرکت پایان نمی‌پذیرد. به همین دلیل است که شرکتهای در حال تصفیه می توانند مبادرت به انعقاد معامله کنند.
نحوه اقامه دعوای سهامداران علیه مدیران
ماده ۲۷۶ لایحه اصلاح قانون تجارت مقرر می‌کند اشخاص یا شخصی که مجموع سهام آن حداقل یک‌پنجم سهام کل شرکت باشد، می‌توانند در صورت تخلف یا تقصیرِ(کوتاهی) رئیس و اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل به نام و از طرف شرکت و به هزینه خود، علیه تمام یا بعضی از اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل اقامه دعوی کند و جبران کلیه خسارات وارده به شرکت را از آنها مطالبه کنند.
تبدیل شرکت سهامی خاص به عام
ماده ۲۷۸ لایحه الحاق قانون تجارت، ۴ شرط برای این امر بیان کرده است که در ادامه آمده است.
اول- موضوع تبدیل شرکت به سهامی عام به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص رسیده باشد.
دوم- سرمایه شرکت سهامی خاص حداقل به میزانی باشد که برای شرکتهای سهامی عام مقرر شده است و یا شرکت سرمایه خود را به میزان مذکور افزایش دهد.
سوم- از تاریخ تاسیس ثبت شرکت دو سال تمام گذشته باشد. و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده باشد.
چهارم- اساسنامه آن با رعایت مقررات قانون تجارت در مورد شرکتهای سهامی عام تنظیم یا اصلاح شده باشد.
امر تصفیه شرکت در هنگام انحلال و شکستگی بر عهده کیست؟
در اینخصوص باید به پنج مورد زیر دقت کرد:
١- هرگاه مجمع عمومی درباره انحلال شرکت اتخاذ تصمیم نماید، مرجع صالح برای تصفیه، مدیر تصفیه انتخاب شده توسط مجمع است.
٢- اگر دادگاه حکم به انحلال شرکت دهد، امر تصفیه بر عهده مدیر تصفیه منصوب از طرف دادگاه است.
٣- هرگاه دادگاه حکم به بطلان شرکت صادر دهد، امر تصفیه بر عهده مدیر تصفیه منصوب از طرف دادگاه است.
۴- طبق ماده ۲۷۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت مقرر گردیده اگر دادگاه حکم انحلال یا بطلان صادر کند؛ چنانچه دادگاه مدیر تصفیه تعیین کند اما وی منتخب حاضر به قبول سمت نباشد؛ امر تصفیه به اداره امور امور ورشکستگی ارجاع می‌شود.
۵- مستند به مواد ۱۳۵ و ۲۷۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت ممکن است به دلایلی شرکت یا عملیات آن باطل باشد. اما مدیران در قبال اشخاص ثالث حق استناد به این ابطال را ندارد.
موارد انحلال شرکت سهامی
طبق ماده ۱۹۹ قانون تجارت شرکت سهامی در موارد زیر منحل می‌شود:
۱ – وقتی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
۲ – در صورتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد مگر این که مدت قبل از انقضا تمدید شده باشد.
۳ – در صورت ورشکستگی.
۴ – در هر موقع که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام به هر علتی رای به انحلال شرکت بدهد.
۵ – در صورت صدور حکم قطعی دادگاه.
مباحث مربوط به شرکت‌ها و قانون تجارت بسیار تخصصی هستند و ساده‌ترین نکته در آن بار حقوقی دارد و تعهد آور است. لذا حتما از متخصص امر کمک بگیرید و مطمئن گام بردارید و حاشیه امنی برای سرمایه خود ایجاد کنید. برای مشاوره با وکیل شرکت‌ها و استفاده از تجربه وی می‌توانید با ما تماس بگیرید.
