همانطور که می‌دانید ازدواج مجدد و تعدد زوجات در کشورهای اسلامی قانونی و مورد حمایت است. اغلب به این مباحث از زاویه دید همسر اول نگریسته می‌شود و حقوق قانونی همسر اول مورد بحث قرار می‌گیرد. حقوقی مثل لزوم اجازه همسر اول در ازدواج دوم و حق طلاق وی و ….
اما در این مقاله از مرکز حقوقی و داوری ثمین عدالت در مورد مهریه همسر دوم صحبت خواهیم کرد.
وقتی مردی فوت می‌کند و چند همسر عقد دائم دارد، هیچ کدام از آنها در گرفتن مهریه بر دیگری برتری ندارند. باور غلطی بین مردم وجود دارد که فکر می‌کنند مهریه زن اول در صدر جدول اولویت‌بندی قرار دارد اما چنین نیست. ماده نهصد و چهل و دو ۹۴۲ قانون مدنی می‌گوید «در صورت تعدد زوجات ربع (یک چهارم) یا ثمن (یک هشتم) ترکه که تعلق به زوجه دارد بین همه آنان بالسویه تقسیم می‌شود.» لغت ترکه یا ما ترک در این ماده قانون به معنی اموال و حقوق بر جاى مانده از متوفی است.
اگر مرد دارای دو یا چند همسر باشد، سهم‌الارث زن (یعنی یک چهارم در صورتی که مرد فرزندی نداشته باشد) و (یک هشتم در صورتی که مرد دارای فرزند باشد) بین همسران به طور مساوی تقسیم خواهد شد. البته اگر همسران در عقد دائمی بوده و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم او باشند.
مهریه همسر دوم در عقد موقت
قانون در ماده ۹۴۰ قانون مدنی اشعار می‌دارد: «زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند.» بنابراین زنی که زنی که در عقد موقت مرد بوده، ارث نخواهد برد.
مهریه همسر دوم در صورتی که قبل از مرد فوت کند
مهریه حقی است که با فوت زن از بین نمی‌رود. پس از فوت زن کلیه حقوق و مطالبات او به ورثه وی می‌رسد. اگر زن مهریه‌اش را زمانی که در قید حیات بوده از شوهر نگرفته باشد این حق به ورثه‌اش می‌رسد. برای مثال پدر و مادر از مهریه دخترشان ارث می‌برند. جالب است بدانید که حتی شوهر هم از مهریه همسر فوت شده ارث می‌برد و برای محاسبه مهریه سهم شوهر از مبلغ کسر و مطابق قانون ارث به پدر و مادر و سایر وراث تعلق می‌گیرد.
مهریه همسر دوم در صورتی که مهریه ریالی باشد
در این مباحث پای تعدیل نرخ مهریه همسر دوم پیش می‌آید. تعدیل در لغت به معنای متعادل‌سازی و برابر کردن دو چیز با هم است. این واژه را بیشتر در مورد نرخ ارز شنیده‌ایم و تعدیل نرخ ارز یکی از پرفرکانس‌ترین ترکیب‌ها در فضای خبری است.
با توجه به تورم و کاهش فاحش ارزش پول، مهریه‌هایی که به پول رایج ایران معین شده بودند ارزششان از بین رفته است. جالب است بدانید که در سال‌های گذشته در ایران همسر اول یا همسر دوم و بطور کلی زن چیزی بیش از مبلغ اسمی مهر دریافت نمی‌کرد. از آنجایی که این رویکرد باعث تضییع حقوق زنان می‌شد و عادلانه نبود در سال ۱۳۷۶ قانون تعدیل مهریه‌های ریالی، تصویب شد. ماده واحده قانون الحاق یک تبصره به ماده (۱۰۸۲) قانون مدنی مصوب ۲۹/۴/۷۶ در خصوص مهر به این شرح است:
«چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه (زمانی که دِین ادا می‌شود) نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد. محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.»
برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص و دانستن اینکه چطور مهریه ریالی را به نرخ روز حساب کنیم به این مقاله مراجعه کنید.
همچنین اگر سوال حقوقی دارید یا مشاوره حقوقی می‌خواهید با ۱۴۵۷ (بدون نیاز به شماره‌گیری کد از اقصی نقاط کشور) تماس بگیرید. وکلای کارکشته ثمین عدالت به سوالات شما پاسخ خواهند داد.
