آشنایی با دعاوی حقوقی

توضیحاتی در مورد دعاوی حقوقی

به مجموعه ای از دعاوی که در آن حق و حقوقی از فرد ضایع شده باشد، اما جرمی اتفاق نیفتاده باشد، دعاوی حقوقی می گویند. دعاوی حقوقی یا مدنی معمولا توسط افراد حقیقی یا حقوقی و در زمینه های مختلف اتفاق می افتد. مهم ترین موضوعی که در دعاوی حقوقی دنبال می شود، جبران خسارت می باشد. زیرا پیگیری نقض حقوق افراد مختلف را دعاوی حقوقی می نامند. در دعاوی حقوقی معمولا بررسی کیفری موضوع مطرح نبوده، زیرا در حقیقت شخصی مرتکب جرم نشده است. آشنایی با دعاوی حقوقی در این نوشتار مد نظر قرار گرفته است.
تنها هنگامی می توان به دعاوی حقوقی پرداخت که عمل انجام شده از سوی قانونگذار جرم شناخته نشود. در غیر این صورت باید از طریق طرح دعاوی کیفری به موضوع ورود کرد. مسیری که باید برای رسیدگی به دعاوی کیفری سپری شود، تفاوت هایی با مسیر رسیدگی به دعاوی حقوقی دارد. زیرا نوع محاکمه افراد در هر کدام از این دعاوی متفاوت و متناسب با کاری است که انجام شده است. بدین ترتیب در هنگام طرح دعوی، باید این موضوع مشخص شود که دعوی از نظر حقوقی بوده و یا کیفری، زیرا مراجع رسیدگی به این دعاوی نیز مختلف می باشند.

دسته بندی دعاوی حقوقی

معمولا دعاوی حقوقی به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند، که هر کدام از آنها خود دارای موارد متعددی می باشد. دسته بندی کلی دعاوی حقوقی شامل اموال و اشخاص می باشد.

اموال

این دسته به همه اموالی مربوط بوده که شخصی مالکیت آنها را بر عهده دارد. از جمله موضوعاتی که در این دسته بندی حائز اهمیت بوده و بسیاری از دعاوی حقوقی مربوط به آنها بوده، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
• مالکیت و حقوق افراد بر اموالشان
• اجاره و رهن املاک
• خرید و فروش املاک
• مطالبه طلب
• مسائل مربوط به وصیت
• مسائل مربوط به ارث
• و…

اشخاص

در این دسته بندی مواردی بیان می شود که مربوط به امور مختلف شخصی افراد می باشد. بدین ترتیب این نوع از دعاوی اغلب مربوط به مسائل خانوادگی نیز می شود. این موضوع باعث شده تا اغلب افراد با چنین مشکلاتی مواجه باشند. از جمله مواردی که مربوط به دعاوی حقوقی اشخاص بوده، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
• تابعیت افراد
• مسائل مربوط به ازدواج
• مسائل مربوط به طلاق
• مسائل مربوط به حضانت
• و…
هنگامی که در هر کدام از موضوعات مربوط به اموال و اشخاص، حقی از فردی ضایع شود، می تواند برای احقاق حق خود به دادگاه مراجعه نماید.

مراجع صالح برای رسیدگی به دعاوی حقوقی

یکی از نکاتی که افراد باید برای طرح دعوی از آن اطلاع داشته باشند، مرجع صالح برای رسیدگی به آن می باشد. معمولا هر کدام از دعاوی که طرح می شود، توسط مرجعی خاص مورد بررسی قرار می گیرد. این امر باعث می شود تا سرعت و دقت رسیدگی به پرونده ها بیشتر شود. زیرا پرونده ها از نظر موضوع تفکیک شده و به دست متخصصان مربوطه جهت رسیدگی، سپرده می شوند. این موضوع باعث می شود تا اغلب افراد از رای نهایی صادر شده برای پرونده قضایی خود، احساس رضایت داشته باشند.
مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی حقوقی، معمولا دادگستری و یا شورای حل اختلاف مناطق مختلف می باشد. زیرا در این مراکز معمولا رسیدگی به پرونده های حقوقی در دستور کار بوده و پرونده هایی که جنبه کیفری دارند، در دادسرا مورد بررسی قرار می گیرند. بدین ترتیب افرادی که قصد شکایت داشته و پرونده آنها کیفری است، باید به دادسرا مراجعه کرده و شکواییه تنظیم نمایند. اما افرادی که قصد رسیدگی به پرونده حقوقی دارند، باید به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه و دادخواست مربوط به دعاوی حقوقی را تهیه و اقدامات لازم برای رسیدگی به آن را انجام بدهند.

چه زمانی نیاز به طرح دعاوی حقوقی می باشد؟

طرح دعاوی حقوقی مانند هر کدام از دعاوی دیگر، نیاز به داشتن یک سری اطلاعات در زمینه اینکه چه موقع و چگونه می توان دعاوی حقوقی را طرح کرد، دارد. یکی از مواردی که باید در طرح دعاوی حقوقی مورد توجه قرار گیرد، این است که حقی از کسی ضایع شود، اما نوع این ضایع شدن حق به گونه ای باشد که قانونگذار آن را جرم تلقی نکرده باشد. بدین ترتیب پرونده مورد نظر در دسته پرونده های حقوقی قرار می گیرد.
بدین ترتیب زمانی باید نسبت به طرح دعاوی حقوقی اقدام کرده که مطمئن باشید حقی که از شما ضایع شده، جنبه کیفری ندارد. برای تشخیص بهتر و دقیق تر نوع دعوی، نیاز است که از یک وکیل پایه یک دادگستری و یا مشاور حقوقی کمک گرفته شود. زیرا این افراد دارای اطلاعات و تجربه بیشتری در این حوزه می باشند و تشخیص این که پرونده حقوقی بوده و یا کیفری، برای آنها راحت تر از سایر افراد می باشد. بدین ترتیب چه پرونده حقوقی و چه کیفری باشد، نیاز به مشورت با مشاور حقوقی یا وکیل احساس می شود.

موضوعاتِ واجدِ دو جنبه‌ی حقوقی و کیفری

چیزی که باید به ان توجه شود، این است که همیشه پرونده صرفا کیفری و یا صرفا حقوقی نمی باشد. در برخی موارد ممکن است کاری که صورت گرفته را بتوان هم از نظر کیفری و هم از نظر حقوقی پیگیری کرد. در این موارد باید بررسی هایی انجام شود که کدام روش می تواند نتیجه مطلوب تری را در زمان کمتری حاصل نماید. زیرا مدت زمان و نتیجه حاصل شده در پرونده های مختلف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشند.
یکی از کارهایی که قابلیت پیگیری هم از نظر حقوقی و هم از نظر کیفری را دارد، صدور چک روز بلا محل می باشد. صدور چک بلا محل یک جرم بوده و از نظر کیفری می توان آن را مورد بررسی قرار داد. برای این منظور می توان با طرح شکایت در دادسرا پرونده را پیگیری کرد. این در حالی است که برای رسیدن به مبلغ چک، روش حقوقی را نیز می توان دنبال کرد. در این روش با تنظیم دادخواست در مراجع صالح، می توان نسبت به وصول چک و رسیدن به مبلغ مورد نظر اقدام کرد. اگر از طریق دعوی کیفری به دنبال چنین پرونده های بروید، شخص خطا کار ملزم به پرداخت مبلغ چک و مجازات قانونی می شود. اما در صورت طرح دعاوی حقوقی برای این نوع پرونده ها، طرف مقابل تنها به پرداخت مبلغ چک محکوم می گردد.