همه ما حتی اگر تا به حال درگیر دعاوی قانونی نشده باشیم، تا به حال نام لایحه را شنیده‌ایم. واژه‌ای که شاید بیشتر در اخبار مربوط به دولت با آن مواجه می‌شویم اما بسیاری از ما حتی معنا و مفهوم و جایگاه آن را در قانون کشورمان نمی‌دانیم. این واژه در قانون و جایگاه‌های مختلف معانی و کاربردهای مختلفی پیدا می‌کند. اما چیزی که همیشه برای هر نوع لایحه‌ای مشترک است؛ این است که از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برای قانون‌گذاران و محاکم برخوردار است.
آنچه که در مجلس و دولت از آن به این عنوان نام برده می‌شود، در واقع پیشنهادی است که توسط مجلس به دولت ارائه می‌شود تا به آن رسیدگی شده و در صورت لزوم اجرا شود. اما مفهومی که در این مطلب از این واژه مد نظر ما است با این مفهوم تفاوت دارد. مفهومی که در دعاوی قانونی و قضایی بسیار استفاده می‌شود و نقش بسیار مهمی در موفقیت پرونده‌های قضایی دارد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اهمیت این طرح قانونی و نحوه تنظیم آن را برای شما شرح دهیم.
لایحه چه اهمیتی در دعاوی قانونی دارد؟
این واژه در لغت به معنای درخواست مکتوب شده است. در دعاوی قانونی در واقع درخواستی است که از سوی هر دو طرف دعوا می‌تواند نوشته و به دادگاه ارائه شود. دعاوی قانونی چه کیفری و چه حقوقی روندی برای اثبات ادعای فرد خوانده یا شاکی را طی می‌کند. در پی این روند هر دو طرف ممکن است علاوه بر دادخواست و یا شکایات اولیه‌ای که به دادگاه ارائه کرده‌اند، درخواست دیگری مبنی بر تجدید نظر در رأی، تجدید نظر در دادرسی، ارائه مدرک و سندی جدید و… را داشته باشند. در این صورت چند راه پیش پای طرفین دعوا قرار دارد که شامل اظهارات شفاهی، دادخواست و لایحه‌نویسی است.
در اکثر موارد نیز افراد حرفه‌ای که با روند رسیدگی به پرونده در دادگاه، شورای حل اختلاف و یا سایر مراجع قضایی آشنایی دارند، لایحه‌نویسی را برای عنوان درخواست خود در حین جریان پرونده اقدام می‌کنند. زیرا این طرح به دلیل شالوده قانونی و رسمی که دارد و به دلیل دقت و حساسیتی که در نوشتن آنها اتخاذ می‌شود، برای دادگاه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. طوری که نوشتن یک طرح قانونی کامل، صریح و صحیح می‌تواند روند پرونده را تسریع بخشد و نتیجه را به نفع شما تمام کند. به همین دلیل نیز این روش در جریان دعاوی قانونی اهمیت بسیاری دارد.
چرا باید برای طرح درخواست‌های خود در دادگاه لایحه بنویسیم؟
تاکنون با توجه به آنچه گفتیم باید به اهمیت آن در دادگاه و نزد محاکم پی برده باشید. اما به راستی چرا بهتر است در مراجع قضایی و طی دعاوی قانونی درخواست‌های خود را به این صورت بیان کنیم؟ همان طور که گفتیم برای مطرح کردن درخواست در مراجع قضایی راه‌های متفاوتی وجود دارد. اما در همه آنها خطاهای انسانی نقش بسیار بزرگی بازی می‌کنند و ممکن است درخواست شما را با مشکلات بسیاری نزد قانون‌گذار مواجه کند. به عنوان مثال، در اظهارات شفاهی نزد قاضی، بسیاری از افراد حتی وکلا نیز دچار استرس شده و اشاره به برخی مطالب را فراموش می‌کنند و یا حتی ممکن است در طول عنوان کردن شفاهی درخواست، فرد خواهان (شاکی)، خوانده (محکوم) و یا وکیل رشته کلام خود را به سبب عوامل مختلفی از دست بدهد و درخواست را به درستی عنوان نکند. در مواردی نیز دیده شده در اظهارات شفاهی منظور به خوبی عنوان نمی‌شود و سوء برداشت را به دنبال خواهد داشت.
این در حالی است که شما برای نوشتن یک طرح قانونی منسجم، رسمی و مطلوب برای عنوان کردن درخواست خود فرصت کافی را دارید و دیگر دچار استرس نخواهید شد. می‌توانید دادخواست خود را چندین بار مورد بررسی قرار دهید و موارد از قلم افتاده را به آن اضافه و ویرایش کنید. علاوه بر این، زبان رسمی و واضحی که در نوشتن این طرح قانونی رعایت می‌شود، بیشتر از یک اظهاریه شفاهی یا یک درخواست معمولی در نزد قاضی ارزش و اعتبار دارد و سریع‌تر نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نکات مهمی که در نوشتن یک دادخواست رسمی باید رعایت کنیم
تاکنون از اهمیت این طرح قانونی در دادگاه و نیز اهمیت ارائه آن به دادگاه در دعاوی قانونی گفتیم. اما چطور باید این طرح قانونی که بخش مهمی از روند پرونده است را بنویسیم تا بیشترین تأثیر خود را بر رأی نهایی و تسریع روال دادرسی بگذارد؟ پیچیدگی‌های نوشتن یک طرح قانونی دقیق در کدام بخش‌هاست؟ پاسخ این سؤال‌ها را در ادامه خواهیم.
۱٫ اگر تصمیم دارید دادخواست را خودتان بنویسید و از وکیل برای این کار کمک نمی‌خواهید، به شما توصیه می‌کنیم درصورتیکه تجربه حضور در دادگاه را دارید و با زبان قانون نیز آشنایی دارید این کار را به تنهایی به عهده بگیرید؛ زیرا برای نوشتن یک طرح قانونی تأثیرگذار تنها داشتن قلم زیبا و روان کافی نیست و باید با زبان قانون و به استناد مفاد قانون نوشته شود و درخواست‌های مطرح شده در آن نیز با ادبیاتی رسمی و متقاعدکننده مطرح شوند. همچنین دقت کنید که زیاده‌نویسی و زیاده‌گویی در آنها ملاکی برای خوب بودن و درست بودن نیست. بلکه درخواست‌ها باید صریح و مختصر بیان شوند.
۲٫ اگر وکیلی که برای نوشتن لایحه انتخاب کرده‌اید از ابتدا در جریان جزئیات پرونده بوده است، انتخاب شما قطعاً انتخاب درستی است و بهتر است روند نوشتن آن را به او بسپارید و تنها نکات ضروری و خواسته‌های خود را که می‌خواهید حتماً عنوان شود به او یادآور شوید.
۳٫ در مواردی که در روند پرونده خود از وکیلی کمک نگرفته‌اید و حال تنها می‌خواهید برای تنظیم لایحه وکیل انتخاب کنید، بهتر است مطمئن شوید که وکیل مورد نظر شما پرونده را به طور کامل مطالعه کرده و جزئیات پرونده را نیز به طور دقیق بررسی کرده است. او را در جریان اتفاقات دادگاه و اظهارات شفاهی طرف دعوای خود قرار دهید. زیرا جزئیات پرونده در بسیاری موارد در تنظیم یک طرح قانونی دقیق نقش مهمی بازی می‌کنند.
۴٫ استدلال‌ها و دلایلی که در نوشتن این طرح قانونی به کار می‌رود باید به زبان قانون، محکمه‌پسند و با استناد به مواد قانونی باشد. در غیر این صورت درخواست شما از سوی مراجع قضایی به رسمیت شناخته نخواهد شد.
۵٫ نگارش متن دادخواست و درخواستی که در آن بیان می‌شود باید کاملاً خوانا و واضح باشد. متن باید حالت رسمی و قضایی داشته باشد تا مورد قبول مراجع قضایی واقع شود. همچنین از نوشتن و اشاره به نکاتی که ربطی به موضوع پرونده ندارد جدا خودداری شود.
۶٫ دقت به اظهارات طرف مقابل دعوا در نوشتن این طرح قانونی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای تأثیرگذاری بیشتر لایحه حتماً اظهارات طرف مقابل دعوا در ابتدا، میانه و انتهای پرونده را مورد بررسی و مطابقت قرار دهید.
۷٫ اظهارات شواهد پرونده نیز برای نوشتن آن باید مورد بررسی و مطابقت قرار گیرد.
۸٫ حتماً حداقل ۴ روز قبل از جلسه محکمه برای ارائه لایحه خود اخطاریه‌ها را کنترل کنید. زیرا در این صورت اگر نسخه دوم اخطاریه طرف مقابل دعوا به دادگاه ارائه نشده باشد، از طریق کلانتری درخواست می‌شود تا هر چه زودتر به دادگاه تقدیم شود. در غیر این صورت جلسه محکمه به تعویق می‌افتد.
سخن پایانی
این طرح قانونی در دعاوی قانونی و قضایی همان قدر که تأثیرگذار هستند و در روند پرونده نیز تأثیر مثبتی خواهند داشت، اگر به خوبی تنظیم نشوند، به همان اندازه نیز می‌توانند در شکست شما مؤثر باشند. بنابراین اگر لایحه‌نویسی را برای مطرح کردن درخواست خود در دادگاه انتخاب می‌کنید، بهتر است برای این کار با یک وکیل ماهر نیز در این باره مشورت کنید و از او برای تنظیم آن کمک بگیرید.
موسسه حقوقی ثمین عدالت
دادگری پیشه ماست
ما باور داریم آگاهی می‌تواند مانع از وقوع فاجعه و وارد شدن ضربات جبران ناپذیر به خانواده‌های ایرانی گردد
