وکیل کیفری کیست؟ یک وکیل خوب کیفری دارای چه ویژگی هایی است و چه وظایفی را دارا می باشد؟ جه ویژگی هایی می تواند یک وکیل کیفری خوب را تعریف کند و تفاوت یک وکیل کیفری با یک وکیل حقوقی در چیست؟ چرا و در چه پرونده هایی نیاز به یک وکیل کیفری است؟ در این مقاله توضیحی کلی در این موارد خواهیم داشت و شما را با وظایف یک وکیل کیفری آشنا خواهیم کرد.
تعریف وکیل امور کیفری
وکیل کیفری در اموری که نیاز به اقامه دعوی کیفری مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل، استفاده از سند مجعول و … به فعالیت می پردازد. یکی از مهم ترین تضمینات حقوقی دفاعی متهم حق داشتن وکیل کیفری است. در جریان پرونده های کیفری اشخاص می توانند با مراجعه به وکیل پایه یک دادگستری به او وکالت دهند. وکیل کیفری در پرونده های کیفری با توجه به تخصصی بودن آنها می تواند نقشی مهم و سازنده را ایفا کند. در این پرونده ها هم شاکی و هم متهم با توجه به تخصصی بودن پرونده ها می توانند با وکیل کیفری مشاوره کرده و پرونده خود را به او بسپارند. براساس قانون اساسی و آنچه در اصل ۳۵ آمده است در تمام محاکم، دو طرف حق داشتن وکیل کیفری را دارا هستند. اگر طرفین نتوانند برای خود وکیل اختیار کنند براساس آنچه در قانون آمده باید شرایط اختیار کردن وکیل برای آنها فراهم شود. پرونده های کیفری دارای حساسیت ویژه و بالایی می باشند. این پرونده ها با توجه به موضوعات آنها می توانند برای طرفین دعوا آسیب ها و ضررهای جبران ناپذیری به همراه داشته باشند. بنابراین در این پرونده ها وجود یک وکیل کیفری با دانش و آگاهی نسبت به امور کیفری الزامی است و سبب رسیدن طرفین به حقوق خود خواهد شد.
ویژگی های وکیل کیفری
لازم به ذکر است که وکیل کیفری پس از سپری کردن تحصیلات دانشگاهی یا حوزوی و کسب دانش لازم در علم حقوق و فقه، در آزمون کانون وکلا پذیرفته و دارای پروانه معتبر وکالت می گردد. وکیل امور کیفری با توجه به علاقه خود و دارا بودن تخصص در زمینه امور جزایی و کیفری و تسلط نسبی بر قوانین مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری، مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مبارزه با مواد مخدر و مانند آن، که لازمه پیگیری امور کیفری است در زمینه های جزایی و کیفری به فعالیت می پردازد. یک وکیل کیفری تمرکز خود را در حوزه شغلی بر امور کیفری و جزایی قرار داده است.
در حوزه وکالت و حقوق یکی از حساس ترین حوزه ها وکالت کیفری است. یک وکیل که در زمینه کیفری مشغول به فعالیت می شود باید دانش و تبحر فراوانی داشته باشد. او همچنین با دارا بودن هوش بالا باید بتواند از قوانین در مناسب ترین مکان و در مناسب ترین زمان به نفع احقاق حقوق متهم و یا شاکی استفاده کرده و بتواند به مناسب ترین و مؤثرترین شکل در پرونده نقش آفرینی کرده و آن را به سرانجامی مناسب رساند. معروف است که یک جمله وکیل کیفری می تواند مرز بین اعدام و برائت را مشخص کند. همچنین عدم تبحر و دانش کافی در امور کیفری می تواند به شدت آسیب زا بوده و ضرر و زیان جبران ناپذیری را به بار آورد.
توانایی های یک وکیل کیفری خوب
وکلا باید در سخنوری توانا و متبحر باشند. این ویژگی شامل تمام وکلا می شود. آنها باید با دارا بودن این توانایی بتوانند از حقوق موکلین خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنند. درباره وکیل کیفری این مسئله خود را به شکل پررنگ تری نشان می دهد و توانایی سخنوری و بهره گیری از کلام و وعظ و خطابه یکی از شاخص های یک وکیل کیفری برجسته است.
تفاوت وکالت امور کیفری و امور حقوقی
باید اشاره داشت که وکالت در امور حقوقی و کیفری با یکدیگر تفاوت هایی دارد. هر چند این تفاوت در شیوه ها و اصول وکالت مصداق نداشته و مربوط به ارکان دیگر می شود. این تفاوت و تمایزاز لحاظ اصل قوانین و همچنین از لحاظ آیین دادرسی بین امور حقوقی و کیفری وجود دارد. در امور کیفری و جزایی و در مرحله تحقیقات مقدماتی مرجعی به نام دادسرا وجود دارد که وکیل کیفری به آن مراجعه و امور را پیگیری خواهد کرد اما در امور حقوقی، دادسرا و نیز تحقیقات مقدماتی وجود ندارد. وکیل کیفری همچنین در دعاوی جزایی و کیفری با مقامات قضایی از جمله دادیار، بازرس، نماینده دادستان و دادستان روبه‌رو خواهد شد. این در حالی است که در امور حقوقی مقامات قضایی نام برده شده حضور نداشته و وکیل امور حقوقی تنها با قاضی دادگاه و قاضی اجرای احکام مدنی در ارتباط است. بخشی از این تفاوت را نیز می توان در روال محاکمه جستجو و شناسایی کرد. در محاکم ایران و طبق روالی که مرسوم است و وجود دارد پرونده های حقوقی در مدت زمان کوتاهی به نتیجه می رسند. این در حالی است که پرونده های جزایی و کیفری مدت زمان بیشتری را شامل می شوند و فرایند طولانی تری را تا رسیدن به نتیجه نهایی طی می کنند. بعد عمومی و خصوصی نیز یکی دیگر از تفاوت های پرونده های حقوقی و یا کیفری است. در تعریف این نکته باید گفت که غالب پرونده های حقوقی خصوصی بوده و ذی‌نفع آن اشخاص جامعه هستند نه تمام جامعه. اما در بسیاری از موارد کیفری عموم جامعه ذی‌نفع بوده و مدعی العموم می تواند از طرف عموم جامعه اعلام مجرمیت کند. بنابراین در موارد کیفری و جزایی عموم جامعه مورد توجه است. در این پرونده ها علاوه بر بعد خصوصی بعد عمومی نیز مورد توجه است. مورد دیگری که می توان به آن اشاره داشت نتیجه پرونده در دو مورد حقوقی و کیفری است. نتیجه پرونده و تصمیم مقام قضایی در پرونده های کیفری بسیار متفاوت با نتیجه پرونده و تصمیم مقام قضایی در پرونده های حقوقی است. برای نمونه می توان به این نکته اشاره داشت که تصمیمات و محکومیت هایی همچون اعدام، تبعید، شلاق، قطع عضو صرفاً در پرونده های جزایی و کیفری وجود دارد و در پرونده های حقوقی با چنین تصمیمات و محکومیت هایی مواجه نخواهیم شد.
